Leizarraga (1571): '...ie prie Dieu, Madame, qu’il vous maintienne longuement pour...'

Zioen atzo Gilen-ek: 

Leizarragak ere sekulako atzerakargak sortzen ditu batzuetan, baina erraz konpon daitezke berak utzi dizkigun baliabideekin:

Cependant ie prie Dieu, Madame, qu’il vous maintienne longuement pour se seruir de vous à sa gloire, & au salut de vos poures suiets, vous gouuernant en toutes choses par son sainct Esprit, auec Monsieur & Madame vos heureux enfans.  

Hambatequin Iaincoari othoitz eguiten draucat, Andreá, nahi çaituen othoi bere Spiritu sainduaz bethi illuminatzen çaituelaric, çure dohain-onetaco haour Iaun Andrequin batean, bere gloriaren auançamendutan eta çure suietten edificationetan luçaqui conseruatu. 

Hainbatekin Jainkoari otoitz egiten diot, Andrea, nahi zaituen otoi luzaki konservatu bere gloriaren abanzamendutan eta zure sujeten edifikaziotan, beti iluminatzen zaituelarik bere Espiritu sainduaz, zure dohain onetako haur Jaun-Andreekin batean. 

Hor dauzkagu bi esaldi, Leizarraga-k berak idatziak, bata frantsesez eta bestea euskaraz, hala nola hirugarren bat, Gilen-ek emana. Ikus daigun frantsesezkoa, non erabiltzen dirén baliabide burulehenak:

Cependant ie prie Dieu, Madame, qu’il vous maintienne longuement pour se seruir de vous à sa gloire, & au salut de vos poures suiets, vous gouuernant en toutes choses par son sainct Esprit, auec Monsieur & Madame vos heureux enfans.

Leizarraga-k, hor bai, guztiz errazki muntatzen dú esaldia, bere gogara, ematen diolarik a estruktura zein berak nahiago duen nola nahiago duen kin-eta detaileak eta bestelako aberastasun eta ornamenduak zein berak nahiago xedé lortú bere helburu komunikatiboak.

Estruktura hori ez da bereziki konplexua, hasten baita kin perpaus nagusia ("...ie prie Dieu, Madame, qu’il..."), zeini jarraikitzen zaión perpaus final bat ("... pour se seruir de...") zeintan integratzen dirén bi sintagma kateatu ("... à sa gloire, & au salut de vos poures suiets..."), osatuz esaldiaren muina, zein gero matizatuko dén kin perpaus modal bat ("..., vousgouuernant en toutes choses par..."), eta, azkenik, gehituz sintagma komitatibo bat ("..., auec Monsieur & Madame vos heureux enfans.") náhizik egin referentzia egoki bat ki familia on gure Andrea.

Esan gabe doa ze, hor, Leizarraga-k, nahi izanez gero, jar zitzakén askoz detaile gehiago,aisa ere. Ez dago presarik, ez dago presiorik, dena ulertzen eta interpretatzen da efektiboki bezain pausatuki eta, nahiago bada, reflexiboki, ti hasiera bera harik azken hitza bera ere. Informazioa doa ailegatzen modulatuki, artikulatuki, efektiboki.

Bihar komentatuko dugú bigarren versionea, hori zein Leizarraga-k jarri an bere liburu famatua. [1043] [>>>]