asteazkena, otsaila 24, 2021

Bai, baina, mesedez, azalpena ez dadila izán berriro formala, zeren soilik luzatuko dugu ustezko kate explikatibo bat zek, zoritxarrez, ez du ezer ere zinez azaltzen.

Atzo ikusten genuen nóla Fernández eta Ortiz de Urbina (2007) zúten egiten komentario oso interesgarri bat (zatio fundamentala) respektu arrazoi nagusia zergátik VSO ordena ez dén hain orokorki funtzionala. Honela adierazten dute (Fernández eta Ortiz de Urbina, 2007:218): 

non, genioenez:
Bigarren kontakizun honetan nabari dá diferentzia oso interesgarri bat respektu Laka-ren kontakizuna (zeren kontakizunak dira), eta dá autoreek egiten duten referentzia ki mintzagai-iruzkin hurrenkera (bestela esanda: thema-rhema): alegia, nóla behin aditza aurreratutakoan, hurrenkera informatibo orokor hori (thema-rhema) galdu egiten den. Oso referentzia interesgarria. Eta hor bai jo dutela zerbait fundamentala: mintzagai-iruzkin hurrenkera. Hori ez da kontakizun bat, hori ez da retorika hutsa, hori oinarritzen da an logika diskursiboa, an koherentzia on diskursoa, eta bere inportantzia azpi baldintza orokorrak (askotan exigenteak) dá motorea on evoluzio linguistikoa.

Hala ere, noiz saiatzen diren zehazki azaltzen zergátik VSO ez den agertzen hain ugariki nola beste hurrenkera batzuk, baizik askoz gutxiago, lehenengo hurbilketa batean behintzat jarraituko dute ibiltzen hori bide antzua bezain hutsala on formalismoa, non ezer ere ez den zinez azaltzen:

... ASO (VSO) mota zergatik den hain urria ulertzeko, ... aditza eta inflexioa elkartzeko moduak sortzen duen aukera parametrikoa "markatua" dela esan daiteke. [Fernández eta Ortiz de Urbina, 2007:218]

Antzerako markatua litzaké ustezko beste parametro bat: Polisintesiaren Parametroa, zeinen aktibazioagatik hizkuntza batzuk izanen zirén ez gehiago eta ez gutxiago ze justuki... polisintetiko. Eta bukatu da istorioa. Irakur daigun [Fernández eta Ortiz de Urbina, 2007:218]:

Beraz, nola behar dugúnn justifikazio bat (eskerrak, ez da gutxi) za datua ezen VSO sintaxiak dirá askoz urriagoak zein beste batzuk, jarraiko dugu ad hoc asmatzen istorio (kontakizun, relato, narrazio) formalak zeinekin soilik trasladatuko dugún arazoa (eta azalpena) ki beste esparru bat non egin beharko den ber galdera, alegia:

  • Zergátik aukera parametriko batzuk dira markatuagoak zein beste batzuk?

Izan ere, ustezko azalpen horrekin ez dute ezer azaldu. Diote:

Teoriak berak berak aurresan beharko luke hori [markatutasuna] parametro bakoitzarekin. [Fernández eta Ortiz de Urbina, 2007:218]
Bai, baina, mesedez, hurrengo azalpena ez dadila izán berriro formala, zeren soilik luzatuko dugu ustezko kate explikatibo bat zek, zoritxarrez, ez du ezer ere zinez azaltzen. [1181] [>>>]

Etiketak: , , ,