osteguna, otsaila 25, 2021

Fernández eta Ortiz de Urbina (2007): "Egituraren 'kostua' garestitu egiten da informazioaren aldetik"

Aurreko sarreran utzi genituén Fernández eta Ortiz de Urbina saiatzén azaltzen zergátik VSO sintaxiak dirén agertzen ondo gutxiago zein beste ordena batzuk gaindi munduko sintaxiak (gaur egun). Eta nahiz saiatu ziren ematén erantzun parametriko bat (bide batez, ondo arbitrarioa), bigarren saio batean, bueltatuko dira ki eremua e informazio-eraketa, esánez, besteak beste:

...bestelako konputazio berezi hau [referitzen dirá ki mugimendua non aditza kokatzen da lehenda bere sujetua] ez zaigu dohainik ateratzen, subjektu/predikatua eta mintzagai/iruzkina parekatzea, bat-batean, are perpaus sinpleetan ere, opakoagoa egitea dakar-eta. Egituraren "kostua" garestitu egiten da informazioaren aldetik. [Fernández eta Ortiz de Urbina, 2007:219]

 

Ohar gaitezen ze hor egonen liraké bi kostu-mota guztiz ezberdin:

  • Alde batetik, kostu konputazionalá e mugitu aditza ti bere sorrerako aditz-sintagma aldé posizio aurreratuago bat respektu sujetua: gogora dezagun ze, autoreen marko generatiboan, halako mugimendu sintaktikoak dúte inplikatzen kostu konputazional bat.
  • Bestetik, kostu informatiboá zeinengatik, autoreen hitzetan ...
    ... "subjektu/predikatua eta mintzagai/iruzkina parekatzea, bat-batean, are perpaus sinpleetan ere, opakoagoa egitea dakar-eta. Egituraren "kostua" garestitu egiten da informazioaren aldetik." [Fernández eta Ortiz de Urbina, 2007:219]

Ikus daigun:

  • Lehenengo kostua (konputazionala) soilik existitzen da an marko generatiboa, eta oinarritzen da an ustezko oinarrizko estruktura batzuk nondikako mugimenduak konputazionalki kostosoak izanen ziren. Esan ahal da, beraz, ze kostu konputazioal hori sortzen da zuzenean ti euren kontakizun generatiboa, zeinen oinarriak nekez izanen zirén espekulatiboagoak.
  • Bigarren kostua: gainkostu informatiboa edo komunikatiboa (azpi baldintza orokorrak), hori dá kostu diskursibo-funtzionala, zeinen arabera evoluzionatzen dirá sintaxiak.
Ez daigun nahasi bi kostu horiek, kostu konputazional generatiboa (Lakak argudiatzen duena) eta gainkostu komunikatiboa (azpi baldintza orokorrak), zein sortzen da ti estruktura gramatikal antiinformatiboa. []