asteartea, martxoa 29, 2022

Defektuz (bestelako seinale kontextualik ezean), esaldi-hasierak irakurtzen dirá thematikoki (hasierako fokalitate enfatikoa soilik aktibatu ahal da noiz irakurri aditza)

 Atzokoan Juan Garziak esaten zigun ze ...

... irakurleak, defektuz, kode arrunta aplikatuko du noski, eta ez salbuespenei dagokiena. Edo deserosotasuna eragingo dio, behintzat, irakurketa-zalantzak. [Juan Garzia, 2013]

referitzen delarik ki esaldiak nola:

Ilustrazioa da gizakiak berak eragindako heldugabetasunetik irtetea. [Juan Garzia, 2013]

Gauza da ze Juan Garziaren "kode arrunta" litzaké interpretatzea "Ilustrazioa" justuki nola kode enfatikoa, halan-ze esaldi horretan, Juan Garziaren ereduak defektuz derrigortuko gaitu egiten interpretazio bat zein den oso zorigaiztokoa (esaldi horretan, "ilustrazioa" foku enfatikotzat hartzea ia da heroikoa).

Gainera, interpretazio enfatiko hori soilik aktiba liteke noiz irakurri aditza, zeren defektuz (hots, bestelako seinale kontextualik ezean) esaldi-hasierak irakurriko dirá thematikoki. Modu horretan, irakurlea itxaron beharko da ki aditza arrén ondo interpretatu hasierako informazioa, zein izan liteke potentzialki luzea. Ikus zér gertatzen den noiz hasierako informazio fokala dén luze samarra (askotan ikusten dira honelakoak):

Gizakiak berak eragindako heldugabetasunetik irtetea da ilustrazioa.

Hor, hasiko ginake interpretatzen hasierako informazioa nola thematikoa, eta soilik noiz irakurri aditza, konturatuko ginake ze gure defektuzko interpretazioa zén okerrekoa, eta, deserosotasunez, berrirakurri beharko genuke esaldia arrén reanalisatu hasierako informazioa an modu fokala. Bestela esanda, aditza irakurtzean, informazio fokal enfatikoa jada irakurrita dago. Horrela, bigarren esaldi horretan, Juan Garziaren eredua bihurtzen dá desastre pragmatiko bat

Soilik geldituko litzaiguke estruktura neutroa (kin interpretazio anbiguoa respektu neutrotasuna bera ere):

Ilustrazioa gizakiak berak eragindako heldugabetasunetik irtetea da.

zeintan sujetua lar urrutiratzen da ti bere aditza, ondo zailduz informazioaren prozesamendua. Juan Garziaren ereduan, ez dago aterabiderik: desastre totala.

Hala ere, Juan Garziak esaten digu ze ...

... irakurleak, defektuz, kode arrunta aplikatuko du noski, ...

argi utzíz eredu horren zurruntasun derrigortua.