astelehena, martxoa 07, 2022

Givon (2005): "Synchronic morphology is most often the best guide for reconstructing older syntax."

Zioen atzo Josu Lavinek:

nor
nor-nori
nor-nork
nor-nori-nork
ordena normalena da euskarazko adizkietan. Ordena hau da jatorrizkoa.
Kasu batzuetan, geroago sorturiko hauek:
nork-nor
nork-nor-nori
erabiltzen hasi badira ere.
Honek zerikusia eduki duke sintaxiarekin. [Josu Lavin]

Bai, batzutan (edo akaso askotan) hizkuntzen morfologian fosilduta aurki daitezké euren sintaxi zaharren arrastoak: ordena zaharren arrastoak edota material sintaktikoak (partikula sintaktikoak edota partikulen haziak). Horretaz, gogora daikegu ondoko aipua non Givon-ek (2005) zioén (ikus "XK5: Teoria gardena eta ebidentzia enpiriko sendoa bat-eginik"):

Synchronic morphology is most often the best guide for reconstructing older syntax. [Givon, 2005]

Euskararen kasuan, ikus daikegu ondoko sarrerak adibidez:

Bai, morfologia izan daiteke bide interesgarri bat ki saiatu antzématen sintaxi zaharra, eta bere material sintaktikoak, zeini, gaur berdin nola atzo, aplika lekieke euskararen mekanismo sintaktikoak. [>>>]