Bi morfema datibo prepositibo: "-ki" eta "-ts"
.., like -ki, the morph -ts is well attested in finite verb forms as a marker of a following indirect object. [R.L. Trask, "History of non-finite verb forms", 1995]Ikustagun:
da-rama-ki-zu-gueta
na-rama-ki-zu-te
d-io-ts-o = d-io-ts-a
d-eu-ts-o-zu = d-eu-ts-a-zu
Lehenengo begiratu batean bederen, goiko aditz-forma horiek iradoki ahal dute ze euskara zaharraren estruktura izan zitekeén OVS (estruktura hiperadierazkorra), edo zehazkiago, O-V-I-S, non I horrek signifikatzen du objetu indirektoa.
Baina, post honetan nahi dut azpimarratu ze hor goian ageri dira bi morfema datibo prepositibo (prepositiboak respektu objetu indirektua): "-ki" eta "-ts".
["-ki" morfema hori da erabiltzen halaber adibidez afin adberbializatu adjetiboak: eder ⇢ ederki] [117] [⇶]
-----------------------------
Ikus hurrengo posták buruz ber gaia:
1.: Hitz funtzionalak, labur
2.: Errazago instalatzen da hizkuntz barneko materiala
3.: XK3: Sujetua urjenteena, edo akaso aditza, baina ia inoiz ez objetua
posted by Jesus Rubio at asteazkena, maiatza 30, 2007
7 Comments:
Gustura, arras gustura, irakurririko kommentarioa edo kommentarioak.
Caixo Jesus,
Osso pozgarria içan da çurequin aurkitu içana metroan.
Anhitz esquer agurceagatic ceren osso cambiaturic ikussi baitzaitut. Ez cintuzquet eçagutu.
Hobera eguin duçu. Duela borz urthe baino argalago, gazteago eta guapoago ikussi çaitut.
QUIN (KIN) eta AT laketago çaizquit QUI (KI) eta SA baino.
Bucaeraco -n hori Romanican (con) eta grecoz (syn) agercen çaicu.
SA horrec ança daduca greco berrico prepositione adlativoarequin. Classicoan EIS cen, baina egun S' edo da.
Erramunec erranen deraucu.
Gero arte!
josu Lavin
Greco classicoco articulu singularrac erabil litezque euscaran prepositione guisa.
DATIVOA: toi (= i)
GENITIVOA: tu (=en)
Adibideac:
Erran diot toi guiçona (=guiçonari)
Erran diet toi guiçonac (=guiçonei)
Liburua tu guiçona (=Guiçonaren liburua)
Liburuac tu guiçonac (=Guiçonen liburuac
Adeitsuqui
Josu Lavin
Kaixo Josu:
Ikuspuntu estruktural batetik berdin da "ki" edo "kin", "sa" edo "a" edo "at" (edo denak).
Gauza da ze euskaraz noizbait erabili zirén baliabide batzúk zein baitziren prepositibo respektu euren objetu indirektua. Gauza da ze, adibidez, "ki" (edo "kin") prepositiboa ez dela beste planeta bateko kontu bat, baizik zerbait zein, nola edo hala, da existitu eta existitzen an euskara.
Eta ea gehiagotan ikusten garen.
Informatzen nauen lez nire andreak, Marikik:
εις το Bilbao, greko klassikoan.
eta
modernoan:
σ το Bilbao,
baina skribaturik batera (σ το, στο)
στο Bilbao
Adisquideoc,
Protoeuscaran:
na-rama-ki-zu-te
beçalaco forma batean lehen lekuan subjectoa (sic) agercen çaicu (na), gero verboa (rama), gero indirectoa (ki-zu) eta azquenic complementu agentea (te).
S-V-I-CA
ni (eraman) zuri haiek
nor (verboa) nori nork
NARAMAKIZUTE
yo soy llevado a ti por ellos
Potroeuskkaran ordea honela itzulcen luquete:
Ellos me llevan a ti
...
Etxea ikusi da = la casa ha sido vista
Etxea ikusi dut = la casa ha sido vista por mí
Casu bietan S-V.
Gaur egun, bigarren esaldian, "etxea" sentitzen da "objecto" modura eta esan ohi da
ecen objectoa agercen dela aurre aditza.
Badirudi ecen ez dagoela benetaco complementu directoric euscaran.
Adeitsuqui
Ikus hurrengo posta.
Argitaratu iruzkina
<< Home