Eta zergátik agertu beharko litzaké betiko "da" orainaldikoa an iraganeko adizki konplexu batzuk (nola "nin-da-kar-ren") noiz báden "e-" indefinitua an "e-kar" nondik gero naturalki datozén "e-kar-rri" eta "e-kar-ren" edota "n-e-kar-rren" sinple-sinpleak bezain ondo osatuak?

Zenioén atzo, Josu:

-da- morphema hori, berez, içan aditzaren DA baino ez da.
Iraganaldian -e- ez da bethi aguertzen

dakar ez da bethi "zekarren" bilhacatzen, "zakarren" baicic.

Bai, "-da-" morfema ez da baizik 3. persona singularra ti "izan" aditza (hura "da"). Gainera, "da" hori dá partikula zahar bat, zein, probableki, aditza baino lehen, izan zén zerbait arten adverbioa eta erakuslea, zein gero adaptatuko zén an "izan" aditza nahiz ez konpartitu aditz horren erroa, zein den "-za-". Horretaz mintzo ginén adibidez an:

• Beraz daukagu 'izan' aditzeko orainaldi osoa aterea ti '*e - i - za - n' (singularra, salbu 'da' fosila) eta '*e - i - la - n' (plurala), non aditz-erroak liraké "za" eta "la" partikula zaharrak

edo:

• "da" izanen litzaké forma oso zahar bat (akaso hizkuntzaren lehenengoetarikoa), zein gelditu dén fosildua bat barné "izan" aditza

"-da-" hori lotzen da kin orainaldia, kin zerbait oso presentziala, eta oposatzen da kin beste partikula zahar bat: "-e-", zek justuki adieraziko luké nolabaiteko indefinizioa, zerbait indeterminatua, zein, mintzatuz gain denbora, izanen litzaké denbora indefinitu bat, ez-presentziala, ez orainaldikoa:

• da-kar

versus

• e-kar

eta horren derivatua:

• e-kar-ri
  

eta baita lehenaldiko forma bereiztuago hau:

• e-kar-ren
  

edota

• n-e-kar-rren

Dena sinpleki derivatua, eta guztiz logikoki.

Zeren, galdera dá: Zergátik agertu beharko litzaké betiko "da" orainaldikoa an iraganeko adizki konplexu batzuk (nola "nin-da-kar-ren") noiz báden "e-" indefinitua an "e-kar" nondik gero naturalki datozén "e-kar-rri" eta "e-kar-ren" edota "n-e-kar-rren" sinple-sinpleak bezain ondo osatuak? [>>>]