larunbata, urria 28, 2023

Lopez Mendizabal-ek (1913) erabiltzen dú "berdin" prepositiboa ki adierazi (irakurri) berdintza bat

Aurreko sarreretan ikusi dugunez, Lopez Mendizabal (1913) saiatu zen hurbiltzen ki bere inguruko ohiko hizkera mintzatua noiz idátzi bere aritmetika-liburua, bai an bere liburuko azalpenak (adibidez, ikusi ahal izan dugu nóla erabiltzen duén VO hitz-ordena kin O rhematikoa noiz egoki iruditu: ikus "Zénbat eta objetu rhematikoagoa, hainbat VO gehiago aurkituko dira, non antzematen dén erlazio orokor bat artén rhematikotasuna eta posizio postverbala (azpi baldintza orokorrak)") eta baita an bere liburuko expresio matematikoak ere, nola konprobatzen genuen adibidez herenegun an expresioa ki adierazi zatiketa:

16:4

zein irakurriko dén:

16, 4'ek zatituba

Batzutan, ordea, autorea urrundu beharko da apur bat ti ohiko molde estuak, erábiliz adibidez atzoko:

Zatitu 5.635 peseta 245 dekalitro bider [Lopez Mendizabal, 2013:29]

non ohiko "bider" hitza kokatuko dá an posizio berritzailea (ostén unitate batzuk eta ez justuki jarraiki kuantifikatzailea). Eta gauza da ze erabilera berritzaile horietan sartu behar genuké orobat ondorengo erabilera ti "berdin" hitza an berdintza bat, zein dén erabilera prepositiboa (ikus ere hemen):

2 x(bider) 3 =(berdin) 3 +(ta) 3 = 6 [Lopez Mendizabal, 1913:24]

nahiz beheragoko expresioetan erabiliko dú "da..." edo "dira...":

Gure ikuspegitik, "berdin ..." horretan, Lopez Mendizabal izaten ari da oso berritzailea, zorionez. [2249] [>>>]