osteguna, apirila 25, 2024

Ikustagun orain zénbat alditan erabili dirén "abstrakzio bat" eta "abstraitze bat" an Google: "1100 emaitza inguru" aúrka "Zero emaitza"

 Genioén duela hiru egun:

..., demagun orain ze "abstraitze" hitza sartzen da an hiztegi arauemailea nola izen hutsa, esan nahi baitá ez nola aditz-izena (zeren horrela ez da sartu behar, baliabide sintaktikoa izanki), baizik nola sustantiboa, adieráziz hala ekintza nola ondorioa ere (berdin nola gertatu beharko litzakén an "abstrakzio" sarrera, nahiz ez den gertatzen). Kasu hipotetiko horretan:

  • Zéin litzaké irabazi sintaktikoa respektu izán "abstrakzio" izena an ber zentzua, alegia adiéraziz abstraitzearen akzioa eta ondorioa?

Bat ez. Sintaktikoki ez genuke irabaziko ezer ere. Zeren izanen genuké izen huts bat ("abstraitze" izena, zein ez dén baizik aditzetiko izen alternatibo bat respektu "abstrakzio") adiéraziz ber signifikantza zein hasieratik adierazi beharko lukén hórrek "abstrakzio" izen hutsak ere (abstraitzeko ekintza eta horren ondorioa). 

  • Eta lexikoki?

Lexikoki galduko genuke, zeren lehen bereizten genuen artén "abstrakzio" izen hutsa adiéraziz "ekintza eta ondorioa", eta "abstraitze" aditz-izena referitua ki ekintza soilik (prozesua soilik), halako moldez non matiz lexiko hori erabil geinkén pragmatikoki, expresiboki. Kontrara, matiz hori galdua legoke baldin "abstraitze" sartuko balitz nola izen hutsa (berdinduz bere esangura kin betiko "abstrakzio" izen hutsa), nahastuz gratuitoki betiko bereizketa aberasgarria artén "abstraitze" aditz-izena eta "abstrakzio" izen hutsa.

Zértan gabiltza?

Eta herenegun:

..., berdinduko bagenitú "abstrakzio bat" eta "abstraitze bat" ez genuken sintaktikoki ezer irabaziko, eta bai galdukó aukera zehaztaile lexikoa

Bestalde, atzokoan genioen ze saiatuko ginen erakusten nóla "abstrakzio" izen hutsa ondo finkatua dagoen an sistema lexikoa. Hartara, ikustagun orain zéinbat alditan erabili dén "abstrakzio bat" multzoa versus " abstraitze bat" multzoa an Google. Horretarako, bila daigun zénbat emaitza ateratzen zaizkigun ti "abstrakzio bat" multzoa (idatzia artén kakotxak):

  • 1100 emaitza inguru

eta zénbat ti "abstraitze bat" (orobat artén kakotxak):

  • Zero emaitza

Zero, bat ere ez. Eta horrela da are kontuan hartúz Euskaltzaindiaren ariketa proaktibo berritzailea. Bádirudi ze "abstrakzio" aditzetiko izena ondo baino hobeto finkatuta agertzen zaigula. [2339] [>>>]