asteartea, apirila 16, 2024

Eta hain justu horregatixe existitzen dira aditzetiko izenak, zeren aportatzen baitituzté hainbat aukera eta kolore (sintaktiko-semantiko-pragmatiko-expresibo) ki diskursoa, hainbat aukera eta kolore zein galtzen dirén noiz saihesten ditugún aditzetiko izenak (edo aditzetiko adjetiboak berdin)

Jarraitzen dú Andres Alberdi-k an bere "Oinarrizko Gramatika" ti 2008, zeintaz jada mintzatu ginén adibidez an gure sarrerá "Andres Alberdi: Euskararen gaurko erronka nagusia sintaxiaren esparruan dago ...":

Euskara, baina, aditz-egituretan oinarritutako joskera baitu, ez da ondo egokitzen nominalizazio-sistema horretara, eta, hori saihesteko, aditz-egiturez baliatzen da. Nola? Aditz-izenaren bidez. Nominalizazio-estilora jo, eta -keta, -en, -era, -mendu, -zio... eta gisako atzizkiekin sortutako izenak (aldaketa, burutzapen, sorrera...) erabili ordez, hobe zaio aditz-estiloari atxikitzea. [Andres Alberdi, 2008:139]

Beraz, gabezia sintaktikoak medio (ikus 2329), saihestu beharko genuké euskararen nominalizazio-sistema, horren ordez erábiliz aditz-izenak ("-tze" aditz-izenak). Baina, gauza da ze hori ez litzaké baizik beste adabaki bat, zeren aditz-izenek eta aditzetiko izenek ez dituzté ematen orohar ber aukera sintaktiko-diskursibo-semantiko-pragmatiko-expresiboak, baizik ze dirá aukera alternatiboak zein aukeratzen dirén aráuz gure helburu komunikatiboak.

Eta hain justu horregatixe existitzen dira aditzetiko izenak, zeren aportatzen baitituzté hainbat aukera eta kolore (sintaktiko-diskursibo-semantiko-pragmatiko-expresibo) ki diskursoa, hainbat aukera eta kolore zein galtzen dirén noiz saihesten ditugún aditzetiko izenak (edo aditzetiko adjetiboak berdin). Bai, errepika daigun: aditzetiko izenek eta baita aditzetiko adjetiboek ere ahalbidetzen dituzté hainbat aukera diskursibo-sintaktiko-semantiko-pragmatiko-expresibo zein desagertzen dirén noiz saihesten ditugún halako aukera linguistikoak (zatio ahuldade sintaktiko hutsa).

Horretaz gainera, aditz-konplementazioa ere ondo ahulagoa da an sintaxi buruazkena respektu burulehena. [2330] [>>>]