astelehena, uztaila 01, 2024

Parabola baten hasiera (dena informazio berria): "Aita batek zituen bi seme" (Agirre Asteasukoa) vs "Aita batek bi seme zituen" (Lardizabal)

Atzokoan amaitzen genuen esánez ze...

...ez dago argi zéin den esaldi horien ordena zeren ustezko galdegai (azentu neutroa) horien lekua ez dago finkaturik, zeren ez dute leku jakinik, zeren halako objetu neutroak koka daitezke neutroki (ordena eta prosodia neutroa) hala aditz-aurrean nola ere aditz-ostean, hala preverbalki nola ere postverbalki, zeren SVO ere báda ordena neutroa (batera kin SOV).
eta gaurkoan hona ekarri nahi genuke Patxi Goenaga-ren beraren ondoko adibidea ("Gramatika bideetan",1980) zeintan ikusten den nóla bi autore zahar (Agirre Asteasukoa eta Lardizabal) hasi ziren kontatzen ber parabola emánez esaldi osoki rhematikoak an bi ordena ezberdin hauek:

  • SVO: Aita batek zituen bi seme (Agirre Asteasukoa) 
  • SOV: Aita batek bi seme zituen (Lardizabal)

Bi hasiera sintaktiko ezberdin horietan, esaldi osoa zén informazio berria, esaldi osoa zén rhema, eta daukagu azentu neutroa gain objetua ("seme"), biak dirá prosodikoki neutroak, eta biek ere dute ordena neutroa, bata SVO eta bestea SOV. [2406] [>>>]