ostirala, iraila 13, 2024

Eta erantzuna dá baiezkoa, zeren joera/norabide horrek bilatzen dú oinarrizko ordena orohar-efizientena eta orohar-efektiboena (azpi baldintza orokorrak)

Amaitzen genuén atzokoa azpímarratuz ondoko paralelismoa artén propietateak on buru sintaktikoak respektu euren osagarriak, eta propietateak on sintagma binomial juxtaposatuak, hala nola ere nabármenduz ze bigarren kasu horretan aipatzen zaigú binomio horien ordenazio-norabide bat:

Ikusten dugu nóla, ezaugarri kontrastibo guzti horiek elkarrekin lotuta doazen, estuki lotuta, berdin-berdin nola agertzen dirén estuki lotuak ondoko joerak ere, zein, Horn-ek zioskunez (2022),  nagusitzen diren an ordenazioa on sintagma binomialak (tipikoki, bi izen koordenatuak):

Baina azken kasu horretan (binomio horietan) báditugu norabideak ere, abiatuz basikoki ti osagai sinpleagoak, gutxio informatiboak eta gutxio markatuak, eta amaituz an osagai luzeagoak, informatiboagoak eta markatuagoak. Galdera da: Hori al da joera/norabide orokorra artén esaldiko osagaiak ere azpi baldintza komunikatibo gerota exigenteagoak?

Eta erantzuna dá baiezkoa, zeren joera/norabide horrek bilatzen dú oinarrizko ordena orohar-efizienteena eta orohar-efektiboena (azpi baldintza orokorrak), non informazioa ordenatzen dén abiatuz ti elementu tipikoki thematikoenak, laburrenak eta prosodikoki gutxien markatuenak eta amaituz an elementu rhematikoenak, konplexuenak eta prosodikoki markatuenak

Ordena horrek sortzen ditú propietate diskursibo oso interesgarriak nola dirén irekitasun diskursiboa, progresio informatiboa, edo koherentzia informatibo-expresiboa, zein den oinarrizkoa ki prestatu interpretazio abantailatsuena on mezuko informazio klavea, zein dén informazio rhematikoena, ahalbidetuz ere aukera expresibo askoz zabalagoa eta egokiagoa, eta laburrean esanda, ahalbidetuz komunikazio aberatsagoa, potenteagoa, efizienteagoa eta efektiboagoa.

Arazoa da ze sintaxiaren abiapuntu naturalaOV postpositiboa (sorrerak arazotsuak dira), eta evoluzioa ez dela izaten kasu honetan hain erraza, baizik askoz gutxio erraza zein evoluzioa an ordena on binomio juxtaposatuak, zein aldatu eta finkatu ahal den ondo errazki (elementu juxtaposatuen ordena aisa aldatu ahal da, bitárten postposizioen aukera prepositiboak ez diren askotan hain errazki lortzen, nahiz evoluzio hori ez den zértan izan hain zaila ere, eta batzuetan izan ahal dá ondo erraza). Edonola ere,  joera dá norabide berekoa, islatuz ber joera komunikatibo universalak. [2480] [>>>]