osteguna, abendua 12, 2024

Etengabe an edozein manifestazio lingusitiko. Báda, bai, misteriorik

Azken buruan sintaxiaren irekitasun potentea edota bere koherentzia expresiboki moldagarria dirá sintaxiaren propietateak zein islatzen ari diren etengabe an edozein manifestazio linguistiko, etengabe sortuz plus expresibo nabarmen bat respektu sintaxi regresiboak: zenbat eta regresiboagoak, are handiagoa. 

Aurreko sarreretan zeozer mintzatu gara gain irainak eta hizkera zatarra (japonieraz adibidez, hain urria zein ia esan litekén ze ez den existitzen), baina ber hariak luzatzen dirá ki edozein saio expresibo minimoki landua. Duela gutxi lotzen genituén hizkera zatarra eta txisteak (an [2554]):

Hor aipatu dugú:

... sintaxi koherentea non elementu semantiko klaveak joan ahal dirén kokatzen an euren sintagmen bukaerak, an modu ritmikoa, bilatuz bukaerako txanpa bat...

Adibidez an goragoko esaldi ofensibo hau:

eres tonto desde que tus padres eran novios

tipikoki izanen genituzké honako unitate semantiko nagusi hauek:

eres tonto / desde que tus padres / eran novios  

non aurkitzen ditugún mezuko elementu semantiko nagusiak an euren segmentu-amaierak barnén progresio sintaktiko-semantiko-intonatibo orokorrago bat zein doán bilatzen bukaera indartsu bat, askotan-sorpresiboa:

... novios

zeintan agertzen dén expresioaren txistea. Bai, zeren esapide horrek finean erakusten dú ber estruktura zein txiste bat, tipikoki kin ezusteko bukaera.

eta holaxe egiten genuen an gure artikulua titúlatzen "Sintaxi buruazkenaren etengabeko efektu sotil eta ezkutuak" (EHU, 2019:309-325, eta EHU-k zuzendua), non lotzen genuén hizkera zatarra eta diskurso umoristikoa an ber talde diskursibo bereziki expresiboa:

Etengabe an edozein manifestazio lingusitiko. Báda, bai, misteriorik. [2570] [>>>]