asteazkena, apirila 16, 2025

Osa (1990): "Ematen du, baita bere, S.O.A. ordena kanonikoa jarraituz gero, osagarria markatuagoa (markatuegia? gelditzen dela,..."

Esaten genuen duela hiru egun (an [2692]):

Gure datuen arabera, eta atzo esaten genuenez, SVO hitz-ordena neutroan, objetua ere izan ahal da material rhematiko bakarra, eta hala S nola V izan ahal dirá thematikoak, manténduz azentu nagusi neutroa an objetua, naturaltasun osoz. Puntu horretan, ezberdintzen gara tikan planteamendua on Eusebio Osa (1990).
Bai, gure experientziaren (gure datuen)  arabera, alde horretatik berdin-berdinak dira SOV eta SVO ordenak: biak ere izan ahal dira neutroak kin esaldi osoko foku informatiboa, predikatu-mailakoa edo objetu-mailakoa, eta biek ere izan ahal dute objetu-mailako foku markatua. Ikuspuntu funtzional horretatik, biak berdin-berdin. Baina, bádira diferentzia batzuk artén bi ordena horiek. Osa-k aipatzen digú horietako bat:

Ematen du, baita bere, S.O.A. ordena kanonikoa jarraituz gero, osagarria markatuagoa (markatuegia? gelditzen dela,... [Osa, 1990:229]

Bai, 

  • SOV neutroa estrukturalki da markatuagoa zein SVO neutroa 

zeren baitá gutxio progresiboa, gutxio koherentea, gutxio jarraitua, eta bestalde...

  • SVO fokalizatua izan ahal dá are indartsuagoa zein SOV fokalizatua 

zeren fokua koherenteki isolatu ahal da (behin harako bidea ondo prestatuta eta akaso pausa koherente bat eginda), halan-ze, zentzu osoz intonatu eta indartu ahal da an esaldi-bukaera, nahi-bezainbat . [2695]