larunbata, uztaila 19, 2025

"da" adverbioa zén oposatzen ki "e" adverbioa, eta ez zen aditz-forma bat, ez zen aditz laguntzaile bat

Gure ikuspegitik, arazoa sortzen da zeren gaur egun "da" bihurtu dá aditz laguntzailea, baina garai zahar haietan "da" ez zen aditz laguntzailea, baizik adverbio moduko bat (nola "e" partikula ere). Hau da, ondorengo bi "da" hauek ez dira ber gauza:

Lehenengo "da" hori ("etortzen da") dá 3. personako laguntzaile bat zeinekin gaur egun sortzen dirén aditz konposatuak:

  • Gizona etortzen da = El hombre viniendo es
  • Ni etortzen naiz = Yo viniendo soy
  • Ni etorri naiz = Yo venido soy

Bigarren "da" hori ("dator") ez da aditz laguntzailea, baizik adverbio moduko bat, adieraziz gutxi gorabehera "orain", antzera nola "e" adverbio modukoak adierzten zuén gutxi gorabehera "lehen" ("ez- orain"):

  • Gizona da tor = El hombre ahora venir
  • Ni da tor = nator = yo ahora venir
  • Ni e tor = yo antes venir

"da" adverbioa zén oposatzen ki "e" adverbioa, eta ez zen aditz-forma bat, ez zen aditz laguntzaile bat. [2789] [>>>]

2 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

Oker zaude.

DAtor: Hemen DA ez da aditz laguntzailea. Evidenteki.
DA- aurrizki hori DA aditza funditua erroarekin.

yo viniendo soy
ni etortzen naiz

yo soy viniendo
ni nator



larunbata, uztaila 19, 2025 12:55:00 PM  
Blogger Josu Lavin said...

etortzen DA = DAtor
etortzen ZEN = ZEtorreN
etortzen baLITZ = baLEtor
etortzen BIZ = BEtor

dator: es viniendo
zetorren: era viniendo
letor: fuese viniendo
betor: sea viniendo

DA = DA-
ZEN = ZE-eN
LITZ = LE-
BIZ = BE-

Argi eta garbi, Lehen Hezkuntzako 11/12 urteko ikasle normalek ikasteko modukoak.

Adeitsuki

igandea, uztaila 20, 2025 9:29:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home