larunbata, maiatza 22, 2021

Aukera intonatibo-expresiboa hagitz zabaltzen da noiz informazioa agertu an modu koherente-irekia (buruak lehenago ze euren osagarriak), halan-ze diskursoa zuzentzen da progresiboki ki elementu sakonenak, xehetuenak, zein agertuko dirá an bukaera

Genioen atzo ze "Unitate intonatiboak dirá nagusiki unitate expresiboak, zein, hori bai, daudén guztiz baldintzaturik zatio faktore estruktural-kognitiboak". Eta gauza da ze aukera intonatibo-expresiboa hagitz zabaltzen da (intonazio egokituagoa eta efektiboagoa) noiz informazioa agertu an modu sintaktikoki koherente-irekia (buruak lehenago ze euren osagarriak), halan-ze diskursoa zuzentzen da progresiboki ki elementu sakonenak, xehetuenak, zein agertuko dirá an bukaera (zenbat-eta aukera burulehen gehiago, hobe).

Esan nahi baita ze, horrela, askoz efektibokiago aukeratu ahal izanen da noláko luze edo laburrak nahiago diren intonazio-unitate horiek, euren barneko estruktura intonatiboa (hala luzeetan nola laburretan), euren arteko loturak (zein izan litezké, aukeran, ia inexistenteak barné estruktura intonatibo zabalago bat, edo beste aldean, pausa koherente nabarmenak, akaso reflexiboak, bilátuz bukaerarik onena), ...  beti kontuan hartúz egokiera komunikatibo bakoitza, aukératuz pragmatikoki (eta efektiboki).

Lan informatibo horretan sintaxi buruazkenak ez du laguntzen (sintaxi antiinformatiboak ez du laguntzen). Horretaz mintzo ginén an zuzendubako idatzia hen "Sintaxi buruazkenaren etengabeko efektu sotil eta ezkutuak" (2019) (klikatu gain irudia finéz ikusi hobeki):

zein gero, EHUko zuzentzaileen manuz, geldituko zén honela (publikazioan):

Hor, soilik azpimarratú ze originaleko "alegia" hori:

... da referentziala; alegia, oinarrizkoa afin ondo kontestualizatu euren osagarriak ....

referitzen da ki "oinarrizkoa afin ondo kontestualizatu euren osagarriak ..." eta ez soilik ki "oinarrizkoa", nola gelditu da an publikazioa:

... da referentziala; alegia, oinarrizkoa, ondo kontestualiza ditzagun euren osagarriak ....

non, gainera, gehitu duté beste pausa (koma) bat (hala ere, eskerrak eman behar dizkiet ki zuzentzaileak zeren "afin" batzuk gelditu ziren an publikazioa).

Edonola ere, gauza da ze, nola diogun an artikulua, konjunzioak, pre edo postposizioak edo aditzak ez dira izaten elementuák zeini eman nahiko genioken indar handiena, halan-ze aukera intonatibo-expresiboa hagitz zabalduko da baldin, orohar, elementu horiek kateatu ahal badira an modu koherente-irekia afin joan prestatzen bukaera, non eman ahal izanen den abantailatsuki (efektiboki) informazio prosodikoki markatuena, rhematikoena. []