Eta hortxe agertzen zaizkigú "tolestu" eta doblatu", edota "bidertu"

Duela zenbait egun (ikus adibidez sarrera hau) erabili dugú "tolestu" aditza ki adierazi "multiplikatu" (ikus ere sarrera hau), eta horrá non herenegun agertzen zitzaigún aditz hori bera noiz Erramun Gerrikagoitia-k adibidetzen zituén maileguak vs arrotzhitzak:

Hortaz "tolestu" edo "doblestu" izanen liraké maileguak zeinen kontrapartea an arrotzhitzak izanen litzaké "doblatu". Horren inguruan ikus zér dakarren "Ikas" hiztegi txikia ("Euskerazaleak", 1984) burúz "toles" eta bere derivatuak, zeinen artean dugún "tolestu"

Horrela, "toles" etor liteké ti "dobles/doblez", berdin nola "tolestu" izanen litzakén evoluzio fonetikoa ti "doblestu" (Orotarikoa-n aurkitzen dugú "dolestu" eta "toleztu" aldaera interesgarriak ere).

Hortaz, "tolestu" aditza dú signifikatzen "plegatu" edo "doblatu" adibidez arropa (besteak beste), baina "doblatu" aditzak baitare signifikatzen dú:

"multiplicar por dos" [OEH]

eta behin doblatzen/multiplikatzen hasita, ez da zaila horren hedadura ki multiplikazio handiagoak (egínez toles, plegu edo dobladura gehiago). Orotarikoa-k eskaintzen digú honako aipamena ti Larramendi (1745):

non baita agertzen zaigún "bidertu" aditza ere, zein, hedaduraz, erabil liteke ki multiplikatu ere, izanki, gainera, aukera bat kin 3 silaba. [2173] [>>>]