astelehena, apirila 02, 2007

Solemnitatea versus hotsanditasuna

Erantzunez a Patxi Petrirena respektu bere hemengo mezua.

Har dezagun hitzá "solemnitatea", zein dan agertzen an aurreko posta. Bilatu dut hitz hori an zenbait hiztegi zein erabiltzen ditudan komunzki (Euskaltzaindiaren Hiztegi Batua, Elhuyar Hiztegia, edo 3000 Hiztegia), eta ez dut aurkitu. Guztiarekin, "solemnitate" askitan agertzen da an Google.

Bestalde, Sarasolak, bere hiztegi berrian (zein akaso ahal dan konsideratu zirriborroá on Euskaltzaindiaren hiztegia), dígu proposatzen "hotsanditasun" eta "hotsandiko" afin adierazi "solemnitate" eta "solemne". Ondo deigarria da nóla "hotsanditasun" behin bakarrik agertzen dan an Google (eta da justuki an Berria egunkaria, 2006). "Hotsandiko", ordea, askitan agertzen da hortik zehar, baina zéin esangurarekin?

Ikus dezagun "hotsandiko" an hiztegia on Elhuyar:
elhuyar-hotsandiko

Ikus dezagun, orain, 3000 Hiztegia:
hotsandiko

Gauza da ze, hiztegi horietan, "hotsandiko" hitzak esangura asko ditu, baina ez "solemne". Hortaz, badirudi ze, finean, "hotsandiko" hori da adabaki bat afin saihestu "solemne" gardena (inglesez: "solemn-solemnity", frantsesez: "solennel-solennité").  Bikain?

Horrek zér dakar? Anbiguetatea, ñabardura-falta, eta, azken buruan, pobrezia. Bikain?

Sarasolaren hiztegiaren itzala oso luzea da, baina, printzipioz behintzat, hiztegi hori ez da arauemailea. Euskaltzaindiaren hiztegia, aldiz, báda arauemailea, eta, horrek esan nahi du ze, baldin azkenean ez badituzte onartzen ez "solemnitate" eta ez "solemne", hitz horiek "zuzengai" izanen direla. Bikain?

Dio Atxagak ze ez du ezagutzen garbizalerik an Euskaltzaindia. Agian, "garbizale" hitz hori ere redefinitu beharko dugu. [109] []

Etiketak: , , ,

8 Comments:

Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Guziz konforme nago kin hau ze

"hotsandiko" hori da adabaki bat áfin sahiestu "solemne" gardena.

Da antierdara bat gehiago eze euskara, on, txar edo nolanahiko, ez da euskara, ezein euskara (on, txar, pasable, ...) baizik da antierdara, beste hizkuntza bat zein ez da euskara.

Bestetik, ni ere mire eginik geratu nintzen noiz irakurri nuen Atxaga gan ze

ez du ezagutzen garbizalerik an Euskaltzaindia.

Behar luke gehiago eta sakonago explikatu hak Atxagak nola ulertzen du purismoa (lexikala, orthographikoa, syntaktikoa, morphologikoa, eta zein ez arlo berezikoa). Akademian ba dira purista asko, asko eta asko, trumilka. Nor ausartzen litzateke hori ukatzera?, Atxaga?, nor?, Sarasola?, Kintana?, Davant?, ... Patxi Petrirena? Esaten nuke dela, ekarririk gogora ha liburua Ergelen nonbrea hon Urrutia Capeau, puristen nombrea da fingabea an Akademia.

astelehena, apirila 02, 2007 10:55:00 AM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

Adisquide maiteac,

Leku huntan:

http://klasikoak.armiarma.com/corpus.htm

gure classicoen liburuetan eguiten ahal dirade bilhaquetac:

Bilha itzaçue hitzoc:

solemne
solemneki (= solemnequi)
solemnekiro (= solemnequiro)
solemnitate
solemnidade

Ascotan erabilirico hitzac dira, baina hala ere ez dituzte onhartu nahi puristac omen ez diren Euscalçainec eta bercec.

Cer erran heietaz? Nola qualifica?

Adeitsuqui

Ivan d'Etcheverry

astelehena, apirila 02, 2007 11:19:00 AM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

Corpus berean, zein Euscalçaindiaren practican GORPUA (=HILHOTZA) baita berce hitzoc ere agercen zaizquigu:

solemnel
eta
solemnelki (=solemnelqui)

Orthographia classicoa erabilico dut hemendic aitzina ceinec permittituren baiteraut hunelaco gendailarenganic libro vici içaitea.

Invitatzen ditut hemendic neure adisquideac oro orthographia classicoan scribatzerat independent içan gaitecençat.

Adisquidetsuqui

Ivan d'Etcheverry

astelehena, apirila 02, 2007 11:31:00 AM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

HOTSANDICO ez da solemne hitzaren synonymoa.
Elephant bat catcharreria batean sartcea ez da batere solemnea, nahiz eta oso hotsandicoa içan.

Ecin ulertuzcoa çait euscalçain hotsandicoen jarrera. Bethi ecin ulertuzcoa guerthatu çait.

Recupera ditçagun NAFFAR HIZCUNÇÁ eta NAFFAR ORTHOGRAPHIA NATIONALA!

Appurtu behar guenituzque behin eta bethicotz "eusKKaldun hotsandiko"equico relationeac oro.

Adeitsuqui

Ivan d'Etcheverry

astelehena, apirila 02, 2007 4:09:00 PM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

KH, PH eta TH

Adisquideoc,

EUSCARA CLASSICOAn Naffar Orthographia Classicoa erabiliren dugu.

KH aspiratua K modura representatuco da: ikussi, ekarri, kendu, etc.

PH aspiratua PP modura representatuco da vocalen artean eta P modura hitz hassieran eta consonanten ostean.

eppel, appurtu, piztu, gorputz

TH aspiratua TH modura noiznahi: ethorri, sorthu, etc. Eta grecotico hitzetan: theologia, e.a.

Beraz, PH soil soilic erabiliren dugu grecotico hitzetan; philosophia, geographico, telephono, etc.

Adeitsuqui

Ivan d'Etcheverry

asteartea, apirila 03, 2007 9:13:00 AM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

JOACHIM LIÇARRAGA

Euscal syntaxis eguiazcoari buruz interesseric luenac iracurcea daduca Joaquin Lizarragaren obra guztiac.

Norc-ere iracur baititza euscal obra classicoac, hura berehala conturaturen da ecen "Euskaltzaindiaren Euskara Batua"ren ehuneco hirurhogueita hamaborça (75%) inventatua dela, bai asmatua.

Caquitzat!

Adeitsuqui

Ivan d'Etcheverry

asteartea, apirila 03, 2007 4:46:00 PM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

Chirurgicoqui intervenitu bainaute joan den orcegunean ecin içan naiz joan Londonerat norat-eta gaur joaitecoac baiquinen.

Merchedez, Jesus, iracur ditzaçu Joachim Liçarragaren liburuac nondic-eta concluditzen ahal baita ecen iruçurra eguin deraucutela, ceren EUSCAL SYNTAXIS gauça bat baita eta berce bat haguitz differenta EUSKAL JOSKERA.

EUSKARA eta EUSCARA simplequi hizcuntza differentac dirade.

Ivan d'Etcheverry

igandea, apirila 08, 2007 10:44:00 AM  
Blogger Ivan d'Etcheverry said...

ERROREA:

Non HIZCUNTZA scribitu dudan HIZCUNÇA aguertu behar içan liçateque.

Ivan d'Etcheverry

asteartea, apirila 10, 2007 9:35:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home