larunbata, apirila 27, 2019

Eragin handia

Josu Lavinek, aurreko sarreran, erakutsi digu bidea ki Euskal Klasikoen Corpusa, non aurkitu ahal ditugu ondoko maiztasunak, eta datak:
furios eta derivatuak: 23 agerraldi, 11 liburu, 8 egile (aurrena: 1623)
furfuriatsu: 1 agerraldi  (aurrena: 1945)
Bestalde, hauxe aurkitzen dugu an Egungo Testuen Corpusa:
furios: 10 agerraldi
furfuriatsu: 0 agerraldi
Azkenik, noiz begiratu an Ereduzko Prosa Gaur, hartzen dugú ondorengo sorpresa:
furios: 2 agerraldi
furfuriatsu: 21 agerraldi, 
non jada, "furfuriatsu" hasi da signifikatzen "furios", argiki an 16 agerraldiak zein zor dizkiogún ki Patxi Zubizarreta. Zeren gauza da ze "furfuriatsu" hitzak ez du bereziki signifikatzen "furios", baizik-eta, ikusi dugunez, arrogante, jactancioso, fanfarrón... (syn. furfuiatsua); edota, bigarren adiera batean, colère, emporté; (syn. haserretsua), non emporté horrek esan nahi dú "facilement irritable". 

Gainera ere, "furios" dá 2 silabakoa, eta "furfuriatsu" 4koa.

Hortik, bi ondorio:
  1. Idazle klasikoek maizago erabili duté "furios", lehenagotik ere, dá laburragoa, eta, inportanteena, dú signifikatzen "furios".
  2. Hiztegi batek, edo gramatika batek, edo akademia linguistiko batek izan ahal dú eragin handia, bai onerako eta, bistan denez, baita txarrerako ere.