asteartea, maiatza 19, 2020

Maiztasunak ere aldé "de-" formak an 'nor-nori-nork' subjuntiboa [dez(ai)on - de(g)ion: 187 eta diez(ai)on - diozan: 31]

Aurreko sarreretan mintzatu gara burúz erlazio estua zein dén existitzen artén "nor-nori-nork" indikatiboa on "*edun" aditza, eta ber paradigma subjuntiboa an "egin" aditza (ikus sarrera hau):
dio - deion
hala nola artén "nor-nori-nork" subjuntiboa on "egin" aditza eta ondoko subjuntiboa on "*ezan" aditza (ikus sarrera hau) :
deion  - dezaion
Hiru paradigma horiek osatzen duté sistema koherente bat:
dio - deion - dezaion
zein den guztiz regularra. Zentratuz orain gure begirada an forma subjuntiboak (deion - dezaion modukoak), ikus dezagun zénbat alditan erabili diren historikoki adizki horiek edo antzekoak harik 1970 (EHUko Corpus Historikoa):
dezon: 93
deion: 45
dezaion: 36
degion: 13
diozan: 17
diezon: 12
diezaion: 2
Eta gauza da ze justuki "diezaion" batuagutxien erabilia (kin 2 erabilera), distantzia handiz, bitarten ze "de-" formak dirén erabilienak ("dez(ai)on" - "de(g)ion"), hauek ere distantzia handiz (187 aúrka 31).

Hortaz, "nor-nori-nork" estandarrerako pare bat forma hautatzekotan, ondo hauta zitezkén "dez(ai)on" formakoak ("*ezan"), zein izan dirén erabilienak, hala nola ere "deion" formakoak ("egin"), zein dirén laburrenak, osatúz gorago aipatutako hirukote regularra kin "dio":
dio - deion - dezaion
Laburragoa nahi izanez gero: "deion"; nabarmenagoa nahi izanez gero: "dezaion". Aukeran. [900] [>>>]

Etiketak: ,