'egin' eta '*ezan' an erabilerá on Otxoa Arin ordiziarra
Aurreko sarrera batean ikusi dugu nóla Uztapide bersolariak bere "Lehengo egunak gogoan" liburuan (1975) erabiltzen zuén "deiodan" eta "dezaioten", esan nahi baita "dei-" eta "dezai-", biak ere. Eta, esango nuke ze, azken mendeotako gipuzkeran hórixe izan dela araua, gehiago ze salbuespena. Ikus, adibidez, zér dioskun Yon Etxaide ikerlariak burúz Josepe Otxoa Arin ordiziarra (1672-1743) an bere artikulua titulatzén "'(e)za' aditz-erroa datiboko aditz-jokoetan autoreetan zehar" (1982):
Dakuskegunez, Otxoa-Arin'ek ZA eta EGI edo EI aditz-erroak darabilzki: dio-ZA-gula, d-El-gun, b-EGI-o. [Etxaide, 1982:661]Gehiago sakonduta, esan behar da ze erabilera horiek erakusten zutén espezializazio-graduren bat: adibidez, Otxoa Arin-ek gehienbat erabiltzen zuén "egin" adizkiak, baina "nor-nork" saileko pluraletan erabiliko zuén "*ezan", denetan salbu eta kasu batean, antzera nola "nor-nori-nork" singular-pluraletan erabiliko zuén "egin", eta baita denetan salbu eta kasu batean. Hala diosku Célin Mounole-k an bere "Perifrasi zaharra mendebalde eta erdialdeko euskara zaharrean: azterketa kuantifikatiboa eta proposamen berria" (2007:98):
Edonola ere, "egin" edo "*ezan" biak ere erabiltzen ditu (finean "egin" edo "*ezan" ez dirá baizik bi aditz gehiago, zein diren erabiltzen an funtzio laguntzailea). Amaitzeko, gogoratu ze Ordizia ez dago an Deba arroa, ezta Urolaldean ere, baizik an bailara on Oria ibaia. [901] [>>>]
Etiketak: aditza, egin, sinplifikatu*
0 Comments:
Argitaratu iruzkina
<< Home