asteazkena, maiatza 13, 2020

Eta "nor-nork"? Aramaioko eta Debagoieneko eredua

Atzoko sarreran aipatzen genuén ha tesi doktorala on Jose Luis Ormaetxea titúlatzen "Aramaioko Euskara (azterketa dialektologikoa)" (2006:299) non autoreak zehazten digu nóla erabiltzen den "nor-nork" formen komunztadura plurala an Aramaioko eta Debagoieneko euskara:

Hortaz, ikusten dugu ze, "nor-nork" formetan, konkordantzia plurala egiten dá an indikatiboa eta baldintza ("*edun" laguntzailea), bitárten ez den egiten an subjuntiboa, ahalera eta egintera ("egin" laguntzailea). Eta hortxe ere daukagu baturako eredu posible bat:
  • "nor-nork" formetan, indikatiboan eta baldintzan, oraingo moduan "*edun" laguntzailea erabiliko litzake eginéz objetu-konkordatzia pluralak, guztiz berdin nola oraingo batuan.
  • "nor-nork" formetan,  subjuntiboan, potentzialean eta aginteran, "egin" laguntzailea erabil liteke, hala nola, jakina, "*ezan" ere, baina biak preferentzialki an euren forma singularrak, berdin nola egin ohi den an Aramaio eta Debagoieneko euskara.
Esan nahi baita ze:
  • "daigun" (2 silaba) = "dezagun" (3 silaba)
  • "neian" (2 silaba) = "nezan" (2 silaba)
  •  "zeneian" (3 silaba) = "zenezan" (3 silaba)
  • "zeian" (2 silaba) = "zezan" (2 silaba)
  • "zeneiten" (3 silaba) = "zenezaten" (4 silaba)
  • "zeiten" (2 silaba) = "zezaten" (3 silaba)  
  • "daikegu" (3 silaba) = "dezakegu" (4 silaba)
  • "neike" (2 silaba) = "nezake" (3 silaba)
  • "leike" (2 silaba) = "lezake" (3 silaba)
  • "geinke" (2 silaba) = "genezake" (4 silaba)
  • "zeinkete" (3 silaba) = "zenezakete" (4 silaba)
  • "eizu" (2 silaba) = "ezazu" (3 silaba)
Horixe, biak ere, guztiz eskura. [894] [>>>]

Etiketak: ,