asteartea, uztaila 11, 2023

diztäzu vs dizkotzu vs ditxit (Azpeitiko hizkera)

 Atzokoan genioén:

..., Larramendi-k aipatzen dü:

  • dirauzkit

zein, nola ikusten genuen atzo eta herenegun, ez litzaken hain zaharra nola bere kide "dirauzt" oinarrizkoagoa. Eta, bestalde, "dirauzkit" berriagoa formalki lotu liteke kin:

  • *dirautzit

berdin nola herenegungo "dirauzkagu" kin "dirautzagu" regularra.

Eta gauza da ze, bide batetik edo bestetik, forma horien aldaerak ager daitezke an hizkera ezberdinak, eta are nahastuta an ber paradigma verbala an hizkera bat eta bera. Horrela hizkera batzuetan izan ahal dugú:

  • dizkit

eta beste batzuetan

  • ditzit
Baina, testigatu al dá adibidez "hark haiek niri ditzit" adizkia?

Ikus daigún orain, aurrekoaren adibide, Azpeitiko paradigma tripersonala, non aurki daitezke derivatuak ti:

  • di(rau)zta- 

nola dén:

  • (di(rau)ztazu >) diztäzu 

berdin nola derivatuak ti:

  • di(rau)zko-

nola dén:

  • (di(rau)zkotzu >) dizkotzu 

eta baita formak nola:

  • (ditzit >) ditxit

denak ere an paradigma tripersonal berbera (klikatu gain irudia ki ikusi hobeto):

eta, euren diversitatean, denak ere sortuak ti "*eradun" oinarria.