Gauza da ze "ninduen" dá jatorrizko forma nondik gerora sortuko dén "nind-", zein, bere jatorrian ez den prefijoa, baizik "n-i-n-du-en", eta nondik sortuko dirén beste analogia guztiak
Zenioén atzo, Josu:
Barka, baina nind- ez da prefixo bat. D hori Uarekin batera baitoa: DU
ninDU
Gauza da ze "ninduen" dá jatorrizko forma nondik gerora sortuko dén "nind-", zein, bere jatorrian ez den prefijoa, baizik "n-i-n-du-en", nondik sortuko dirén beste analogia guztiak.
"ninduen" edota "gintuen/ginduen" sortzen dirá honela:
- n-e-du-en > n-e-n-du-en → n-i-n-du-en
- g-e-i-tu-en > g-i-tu-en > g-i-n-tu-en
non agertzen zaigún iraganeko "-e-" regularra. Hor ez dago "DA" orainaldikoa, baizik, "-E-DU-" (an "n-e-du-en), non "-du-" hori dén erroa e "*e-du-n" aditza, eta "i-tu-n" pluralekoa (an "g-e-i-tu-en"), sortuz "hark gu g-i-tu-en > g-i-n-tu-en". Hau da: ez dago "-DA-" irregularrik, baizik "-e-" regularra.
"n-i-n-du-en" dá jatorrizko forma, eta horregatik zaharrena artén antzeko forma horiek guztiak:
Eredu zahar horretatik joanen ziren sortzen beste forma analogiko guztiak, tipikoki hartuz "nind-" prefijoa (orain bai) , eta gero "-e-" iraganekoa, nola an:
- nind-e-kar-rren
posted by Jesus Rubio at astelehena, urria 02, 2023
3 Comments:
Oker çaude, Rubio jauna!
Ceharo oker aburu hauetan.
Rubio jauna,
Badioscuçu ecen:
'n-i-n-du-en" dá jatorrizko forma, eta horregatik zaharrena artén antzeko forma horiek guztiak:
noiz eta pixca bat gorago, ordea, badioscuçun ecen:
n-e-du-en > n-e-n-du-en > n-i-n-du-en
Nola ulercen da hau?
Batuan genuen eta genituen direnac Leiçarraga baithan /genuen/ eta /gentuen/ dirade.
Argui baino arguiago da ecen bigarrena /gendituen/ formaren era laburtua dela.
genDUen eta genDITUen.
Nafar-lapurteran, egungoan, ginuen eta ginituen erabilten dituzte, ceinac baitathoz ondocoetaric:
ginuen < ginDUen
ginituen < ginDITUen
gindituen honetaric ere gintuen (gu harc) dathorquigu.
Eguiçu ahaleguintto bat eta uler eçaçu raçoina dadudala ( > dudala) eta daducadala!
Adeitsuqui
Errana dugu ecen
Euskara Batuko
genuen
genituen
eta
gintuen
adizkiei naffarrerazko prototypo hauek dagozkiela:
genduen DU
gendituen DU + IT
eta
gindituen DU + IT
zeinak erkatzen ahal baititugu literatur bizkaierazko hirur hauekin:
genduan DU
genduzan DU + Z
eta
ginduzan DU + Z
IT = Z
Paralelismo erabatekoa hura ikusi nahi eta ahal duenarentzat, zeren bada garaia uler dadintzat!
Adeitsuki
Argitaratu iruzkina
<< Home