larunbata, abendua 23, 2023

Sistema hogeitarraren erabilera historikoki murriztu ohi da an kantitate altuxeak, non aukera hamartar funtzionalak existitzen ziren, eta ez da ezer gertatu

Jarraituz kin zenbakiak, gogoratu nahi genuke ze, euskaraz (eta ez soilik euskaraz) zenbaki hogeitarrak joan dirá gerota gutxiago erabiltzen an kantitate altuxeak, non aukera hamartar funtzionalak existitzen ziren:

Sistema edo subsistema linguistikoak joan beharko lirake adaptatzen ki beharrak e euren erabiltzaileak. Horrela gertatu beharko litzake kin sistema sintaktiko orokorra, baina berdin gertatu beharko litzake adibidez an subsistema partzialago bat baina oso inportantea ere, nola dén subsistema numerikoa.

Puntu horretaz jakin daigun ze XVI. mendean oraindik gordetzen zén euskaran sistema numeriko vigesimal zabalago bat, non erabiltzaile batzuk esanen zutén "bostogei" ki esan "100", "seiogei" ki esan "120" edo "zortziogei" ki esan "160". Hola irakurri ahal dugu an dokumentu zahar anonimo bat titúlatzen "Modo de contar en la lengua Bascongada, con algunas declaraciones para su fácil inteligencia", zein datatu den an aipatutako XVI. mendea (Chavarría, "Una tabla del siglo XVI para aprender a contar en vascuence", 2008):

... por la escritura puede situarse claramente en el siglo XVI. [Chavarría, 2008]

Orain, aldiz, sistema vigesimala erlatiboki murriztu da, eta dezimala erlatiboki zabaldu.
Eta ez da ezer gertatu. [>>>]