ostirala, iraila 20, 2024

Bide evolutibo bat artén bi harmonia kontrajarri

Atzokoan bukatzen genuén gure sarrera esánez ze, kontuan hartuz soilik Behaghel-en lehenengo legea,...

..., ordena optimoak izanen dirá halako hitz-ordenak non S eta V elkarrekin doazen, eta V eta O ere elkarrekin agertzen diren, hau dá:

SVO eta OVS

Horiek izanen liraké hitz-ordena optimoak baldin soilik aplíkatu Behaghel-en lehenengo legea. Baina, atzo bertan ikusten genuenez, bádira lege gehiago.

Eta bai hala, bi ordena horiek konsidera ahal dirá harmonikoak respektu esaldiko hiru osagai horiek, zein soilik ordena horietan elkartzen baitira aráuz euren erlazio kontzeptual estuenak, elkartuz S eta V eta V eta O (hor, hurrenkeraren norabidea ez da kontuan hartzen). 

Gure ikuspegitk, OVS litzaké ha ordena zeinekin probableki hasiko zirén sortzen sintaxiak, nola jada argudiatu dugún adibidez an [2482] edo [2481] (sorrerako sintaxi hori egonen litzaké zentratua an objetu konkretuak, eta garatuko litzake nagusiki an egoera oso kontextualak, non sujetuak askotan ez ziren emanen, baina ematekoan, osagarriki emanen zirén tipikoki an bukaerako posizioa, nondik pasatuko zirén ki morfologia), eta SVO litzaké ha ordena rekursiboki potenteena, irekia... zeintara bideratuko litzakén garabide linguistikoa (orohar dá sintaxi ahaltsuena, nahiz optimoki beharko litzaké flexibilitatea ere).  

Esan nahi baita ze evoluzio linguistikoa izanen litzaké ibilbide bat artén bi harmonia: 

  • sorrerako harmonia buruazkena, eta 
  • helburuzko harmonia diskursiboki burulehena, optimoki kin flexibilitatea (gogora ze gure ikuspegitik S izaten dá buru diskursiboa on predikatua).
Bai, bide evolutibo bat artén bi harmonia kontrajarri. [2487] [>>>]