Behaghel-ek berak eman zituén zenbait "lege" esanguratsu an esparru orokorra on esaldiko osagaiak ere

Mintzo ginén an [2479] burúz ordenazio nagusi batzuk zein diren aztertu an esparrua on sintagma binomialak (jarráiki itzala on Panini edo Behaghel), galdetzen genuelarik ea joera horiek mantenduko ote zirén arten esaldiko osagaiak ere, zein den esparru orokorrago bat:

Ikusten dugu nóla, ezaugarri kontrastibo guzti horiek elkarrekin lotuta doazen, estuki lotuta, berdin-berdin nola agertzen dirén estuki lotuak ondoko joerak ere, zein, Horn-ek zioskunez (2022),  nagusitzen diren an ordenazioa on sintagma binomialak (tipikoki, bi izen koordenatuak):

Baina azken kasu horretan (binomio horietan) báditugu norabideak ere, abiatuz basikoki ti osagai sinpleagoak, gutxio informatiboak eta gutxio markatuak, eta amaituz an osagai luzeagoak, informatiboagoak eta markatuagoak. Galdera da: Hori al da joera/norabide orokorra artén esaldiko osagaiak ere azpi baldintza komunikatibo gerota exigenteagoak?

Galdera horri ematen genión baiezko erantzuna an [2480], oinarrituz gure argumentazioa an propietate sintaktiko-informatibo-expresibo horiek zein segitzen dirén ti ordena koherentea, nola egin dugun bestetan ere (ikus adibidez [1380] edo [1381]):

Ordena horrek sortzen ditú propietate diskursibo oso interesgarriak nola dirén irekitasun diskursiboa, progresio informatiboa, edo koherentzia informatibo-expresiboa, zein den oinarrizkoa ki prestatu interpretazio abantailatsuena on mezuko informazio klavea, zein dén informazio rhematikoena, ahalbidetuz ere aukera expresibo askoz zabalagoa eta egokiagoa, eta laburrean esanda, ahalbidetuz komunikazio aberatsagoa, potenteagoa, efizienteagoa eta efektiboagoa.

Baina, gogora gaitezen ze Behaghel-ek berak (1932) postulatu zituén oso joera orokor interesgarriak an esparrua on esaldiko osagaiak ere, nola genioén an:

• [2458] Horn (2022): "... PANINI's PRINCIPLE [zein dén Behaghel-en goragoko legea] is a subcase of a more general rightward tendency for heavier or more complex material to appear later in a phrase or clause."

Gerora, Behaghel-ek garatu zuén bere hasierako lan hori, besteak beste orókortuz bere goragoko postulatua (legea/joera), nola irakurri ahal dugún an ondorengo 2022ko artikulua ganik R. Horn, titúlatua "Contrast and clausal order: on beyond Behaghel" (2022), non aipatzen dén Behaghel-en 1932ko lan inportante bat, zehaztuz ze:

... PANINI's PRINCIPLE [zein dén Behaghel-en goragoko legea] is a subcase of a more general rightward tendency for heavier or more complex material to appear later in a phrase or clause. [Horn, 2022:817-818]

alegia, eta letra handituta:

Behaghel's laws:

a. BEHAGHEL'S FIRST LAW: Element that belong together conceptually tend to occur together formally.

b.  BEHAGHEL'S SECOND LAW: That which is less important (or already known to the listener) is placed before that which is more important (or unknown)... Old conceps are placed before new.

c.  BEHAGHEL'S LAW OF INCREASING TERMS: Given two phrases, the sorter precedes the longer where possible. [Horn, 2022 burúz Behaghel, 1932]

zeintaz saiatuko garen mintzatzen an ondorengo sarrerak. [2483] [>>>]