Hala "-tzo" bukaera nola ere "-s-" berezi hori analogiaz sartu dira abiatuz ti "nor-nori-nork" forma singularrak (dost → dxast, -tzo → dxatzo)
Pedro de Yrizar-ek halaber aipatzen dú "-s-" berezi bat an Bermeoko "nor-nori" adizkiak:
Características de las formas verbales de Bermeo -(aunque no exclusiva de esta subvariedad) es la presencia de -s- en las flexiones intransitivas bipersonales (nor-nori) con objetos indirectos de primera persona del singular y del plural, dxast «él mes es», dxasku «él nos es»;... [de Yrizar, 1992:446]
"-s-" berezi horren jatorria ez da baizik "-z" pluralgilea, zein kasu honetan agertzen zaigún an adizki singular bat:
Baina, nóla eta nóndik sartu da "-s-" hori? Ba, itxura guztien arabera, analogiaz sartu da abiatuz ti "nor-nori-nork" singularrak, non, era berean erabiltzen dirén jatorrizko forma pluralak an erabilera singularra (klikatu gain irudia ki ikusi hobeto):
Bide beretik (analogiaz) datorkigu "-tzo" bukaera an "nor-nori":
- dost → dxast
- -tzo → dxatzo
posted by Jesus Rubio at igandea, abuztua 03, 2025
6 Comments:
Egileak iruzkina kendu du.
Egileak iruzkina kendu du.
zt/zta, zk/za, zn/zna, tzo/tza, zku, tzu, tzue, tze/zte
(Zuberoan eta erabilia)
pluraletarik datoz ondoko singularrok:
st/sta, sk/sa, sn/sna, tso/tsa, sku, tsu, tsue, tse/ste
(Bizkaian eta erabilia)
Neuk euskara batuan datorkio-rekin batera datorko eta datortso onartuko nituzke.
Eta zaio-rekin batera dako / jako eta datso / jatso ere bai.
Eta jatorko eta jatortso ere bai.
Badakit ze iristen naiz berandu gai honekin, baina Nafarroako Bidasoa aldean erabiltzen dute naturaltasunez, "Gustatu zait" eta lehenaldian "Gustatu zaiten". "Gustatu zaizu" eta "Gustatu zaizun" eta abar. Ez dakit zehazki nola den pertsona guztietan, baina erabilera hori ohizkoa da. Hilabete batzuk pasa nituen Arantzan eta egun hauetan bertako bizilagun batzuk berretsi didate datua.
Mikel Mendizabal
Argitaratu iruzkina
<< Home