Aditz-forma sinpleagoak: "jat → ballat (= balitzat)", "jatzu → ballatzu (= balitzazu)", "jako → ballako (= balitzako)", "jaku → ballaku (= balitzaku)",... (Oñati)
Pasatuz berriro ki gaia on aukerako aditz sinpleagoak, zein tenporalki utzi genuen an #2582, gogora daigun hango taulatxo hau:
Hortaz, gogoratzen dugú atzoko adizkiak:
Denak ere erabilgarri kin objetu singularrak eta pluralak. Deus ez berririk azpin eguzkia.jat → jatan → balitzat → litzat (aldaera: litzakit)
jatzu → jatzun → balitzazu → litzazu (ald.: litzakizu)
jako → jakon → balitzako → litzako (ald.: litzakio)
jaku → jakun → balitzaku → litzaku (ald.: litzakigu)
jatzue → jatzuen → balitzazue → litzazue (ald.: litzakizue)
jake → jaken → balitzake → litzake (ald.: litzakie)
Eta denak ere berdinak an baldintza-ondorioak (salbu, jakina, an "ba-" partikula: balitzat → litzat).
Gaurkoan esan nahi genuke ze baldintzetan ere existitzen dira forma sinpleagoak, non oso akoplatzen dirén orainaldiko formak. Ikus Oñatiko erabilera hauek ("Oñatiko euskeria", 2014, ganik Roberto Altuna, Kepa Elortza, Koldo Zumalde):
jat → jatan → ballat (= balitzat)
jatzu → jatzun → ballatzu (= balitzazu)
jako → jakon → ballako (= balitzako)
jaku → jakun → ballaku (= balitzaku)
jatzue → jatzuen → ballatzue (= balitzazue)
jake → jaken → ballake (= balitzake)
Esan nahi baita:
Sinple-sinple, eta euskara hutsa. [2874] [>>>]jat → ballat
jatzu → ballatzu
jako → ballako
jaku → ballaku
jatzue → ballatzue
jake → ballake


2 Comments:
Galdera: noraino dira erabili NOR-NORI-NORK, NOR-NORK edo NOR-NORI an dialekto guztiak kin egungo legeak? Alegia, ez al da puztu euskal aditzen ideia hau? Izango zen interesgarria, entzutea nola zuten hitz egiten euskaldun petoak, hau da, euskaldun gabe alfabetatuak, gabe estudiatu dotrina, ta zeinek erabiltzen zuten euskara kin helburu bakarra: komunikazioa. Agian joko beharko genun atzera urte asko, agian mende batzuk. Dena dela, nik uste hartuko genula sorpresa handiak. Alegia, gatik kontzeptua "euskara zuzena" egin dira, ziurrenik, aldaketa franko handiak.
Ascoc ez dute j eta ll berheizten ahozcoan!
Argitaratu iruzkina
<< Home