Ezberdindu behar dirá, alde batetik, hizkuntzen sorrerako baldintza eta behar bereziak, eta bestetik, behar komunikatibo orokorrak
Hoeks-en atzoko laburpenaren harira (hurrengo sarreretan sakonduko gara an Hoeks-en azterketa), gaurkoan gogoratu nahi genuke ondoko sarrera publikatuá azpi titulu hau:
Gradualdi, asmoz eta jakitez. [1336] [>>>] [A11] [A12] [COMRIE]Bádirudi ze hizkuntza (edo hizkuntzak) ezerezetik sortzean nagusitzen dá ordena buruazkena (SOV postpositiboa, edo hasieran bertan OVS postpositiboa) gain SVO burulehena. Horretarako batu egiten dirá gutxienez bi faktore (ikus ere "Evoluzio sintaktikoak bilatzen dú optimizazio (edo maximizazio) komunikatiboa"):
- Alde batetik, sorrera horretan, aurrena sortuko zirén elementu konkretuagoak, seinalagarriagoak, objetibagarriagoak (nola objetuak, eta ez edozein objetu baizik soilik objetu konkretuak, seinalagarriak), zein izanen lirakén nola oinarria zeinen gainean sortuko ziren elementu abstraktuagoak, eta horregatik zailagoak ki sortu ti ezereza.
- Bestetik, sorrera horretan komunikazioa litzaké oso kontextuala, askotan nahastua kin keinuak, halan ze mezuak ez lukete behar estrategia komunikatibo berezirik, esan nahi baita ze mezuak izanen ziren oso sinple, oso eliptiko, eta bereziki zentratuak an objetua (askotan ez zen besterik beharko, soilik objetua: beste guztia, nolabait, izanen zén haren osagarri opzionala, baldin behar bazen).
Eta nahizta oinarrizko estrategia komunikatibo buruazken hori ez izán teknikoki potentea azpi baldintza orokorrak, sintaxi hori joan liteke osatzen eta finkatzen (ikus an "Sintaxigintzaren norabide komunikativoa", 2015:183-184):
Bai, zenbat eta beranduago hasi hizkuntza bat ibiltzen bere bidea aldé estruktura burulehenagoak, orduan eta oztopo intralinguistiko eta extralinguistiko gehiago. Nahizta, bestalde, genioenez, egoera hori guztia alda daiteke baldin, behin arazoa ondo ulertuta, eginen balira ahalegin proaktiboak afin arindu oztopo horiek.
1 Comments:
Badakigu beraz, nola izan ahal zen sintaxia on hizkuntzak an Neolitiko garaia. Ta aditzak? Ta morfologia? Zenbat fonema izan ahal zuten? Ta bokalak? Zenbat hitz zuten beharko an eguneroko elkarrizketak? Ta zenbat adjetibo edo aditzondo?
Ta batez ere, nola, noiz ta zertaz ziren evoluzionatu hizkuntzak? Al du zentzurik esaten duena hizkuntzalaritza ofizialak, ze esaterako Australiako hizkuntza aborigen bat dela ingles, frantsez edo txinera modernoa bezain komunikativoa?
Txopi
Argitaratu iruzkina
<< Home