osteguna, azaroa 16, 2023

Bizkai-Aldundia (1920): "5 x 7 = 35; ... bost tol saspi dira ogetamabost."

Herenegun aipatzen genuén aritmetika-liburu bat zein Bizkai-Aldundia-k bultzatu zuen an 1920, bidéz bere Erri-Irakaskuntza-Batzordea, eta non hasi ginen ikusten novedade eta urrerapausu ondo interesgarriak (ikus ere atzoko sarrera) respektu lan aintzindaria ganik Lopez Mendizabal (1913, ikus adibidez hemen). Zehazkiago, ikusi genuén nóla agertzen zitzaigún "ken" esapidea (egun hain naturala baita) an kenketak (lagundua kin "-tik" ablatiboa an bere aurreko zenbakia: "zortitik ken 4 dira lau"), prestatuz bidea ki ondorengo aurrerapausuak (non erabiliko baitá "ken" prepositibo hutsa).

Horrá orrialdeá burúz multiplikazioa (edo toleskuna), zeintan agertzen dén beste berrikuntza azpimarragarri bat: "tol" tresna prepositiboa an tolesketak (aterea ti "tolestu") eta honela erabilia:

5 x 7 = 35

ta irakurri genegi: bost tol saspi dira ogetamabost.

Behar zutén eta sortu zuten. Txapela kentzekoa (ikus "Patxi Baztarrika (2016): "... ez daukat soluziorik? bueno ba, aurkitu egin behar dut, eta asmatu egin behar dut, bildurrik gabe"." edo "J.M. Agirre (2012): "anbizio faltagatik, kastizismo eta purismoagatik…""). [2178] [>>>]

Etiketak: