astelehena, urria 14, 2019

Baina vokal-kopurua ez litzake faktore bakarra eragitén gain aukera eta abidura silabikoa

Aurreko sarreretan genioen ze fonema vokalikoen kopuruak akaso iragar lezaké hala aukera silabikoa nola abiadura silabikoa. Hala ere, vokal-kopurua ez litzake faktore bakarra eragitén gain aukera eta abidura silabikoa: bádute euren pisua konsonanteek, eta eurena ere diptongoek, hala nola ere bestelako faktoreek, nahiz euren boterea ki finean iragarri abiadura silabikoa ez litzaken hain handia.

Adibide baterako, har ditzagun grekera eta rusoa, justuki bi hizkuntza zein aipatu berri ditugu zatio euren 5 fonema vokalikoak, eta zeinen silaba-abiadura ez den aztertu an Pellegrino et al. edo Coupé et al. (5 fonema vokaliko dá kopuru minimoa arten hizkuntzak zein agertzén hemen, nahiz munduan zehar aurki litezke hizkuntzak kin inventario vokaliko murritzagoak) .

Hortaz, grekera eta rusoa espero genituzké silabikoki arinak afinda konpensatú, neurri batean bederen, eurentzat esperotako karga silabiko erlativoki handiagoa (zatio izán vokal erlativoki gutxi). Hala ere, konsonanteei erreparatuta, nabari dugu diferentzia handia arten 18 konsonanteak hen grekera aurká 34 konsonanteak (ia doblea) hen rusoa (konsonante-multzoak ere, gehiago esperokó an rusoa, eta printzipioz, silaba konplexuagoak ere). Eta, diptongoei begiratuta ere, hiru aldiz gehiago daude aldé rusoa (15 kontra 5), areago berretuz a posibilitate konbinatorioak hen rusoa respektu grekoa.

Gauza da ze grekeran bateratuko liraké inventario vokaliko murritza, inventario konsonantiko murritza, eta diptongo-kopurua ere erlativoki txikiagoa respektu rusoa, halan ze grekeran esperoko genuké silaba-aukera ez hain zabala, hitz silabikoki luzeagoak, eta abiadura silabiko erlativoki altuagoa (respektu rusoa), bitarten rusoan, konsonante eta diptongo-kopuru handiagoek eragingo bide luketé silaba-aukera zabalagoa eta, finean, abiadura erlativoki baxuagoa respektu grekera, nahiz jarraitú izaten silabikoki arina (5 fonema vokaliko). Hala esperoko genuke. []