igandea, urtarrila 19, 2020

"Barkole-ontzi" vs "Barkol-ontzi"

Zioen Erramun Gerrikagoitia-k atzo:
Pensaquetan ari nintzela ethorri zait gogora ze an Munitibarco Barcolontzi toponymoa izan ahal da ere izaitea formatua kin barcol + ontzi, barcolontzi.
Eta aitzitic Aretchabaletaco barkole-iturri-n izaitea barkole hortan e hori epentheticoa, nola ere Pascual izeneco forma zaharrean da -Bascoare-. Halan, Munitibarco toponymoa dagoque gabe epenthesia eta ere gabe reductionea.

Halan, hypotheticoqui, lekua balego nonbait formatua kin oscol eta kin ontzi emango luque, gabe epenthesia eta gabe reductionea, justuqui justapositonez oscolontzi, Oscolontzi. Bada, izan da reflexione hau soilic hona ekarria occurritu zaidana uste ba du zembaiteco logica.
Hitzen konposizioa aztertzean, ez da arraroa existítzea interpretazio ezberdinak respektu konposatutako osagaiak, eta bistan denez, horrek baldintzatzen dú analisi guztia. Ikus honetaz ondorengo pasartea ganik Euskaltzaindiaren Lexikologi Erizpideen Finkapenerako Batzordea (1991):
OSAGAIEN ARTEKO HOTS-ALDAKETAK
Hitz-elkartuen osagaiak banantzean datza aztergai honek duen zailtasunik handiena. [...] Hitz-junturako hots-aldaketak aztertzeko, lehenbizi hitz-elkartua nola eratuta dagoen, abioko atalak zein izan zitezkeen asmatu behar da. Hitz elkartu askok eta askok interpretazio bat baino gehiago onartzen duenez, hitz-junturako hots-aldaketei buruz aterako diren ondorioak ere arrunt desberdinak izan litezke onartzen den interpretazioaren arabera. Gauzak gehiegi ez konplikatzeagatik interpretazio bakarra hartuko dugu kasu bakoitzean. [Euskaltzaindia, LEF Batzordea, 1991:68]
Jarraian aipatzen dute (besteren artean) ondorengo arau fonologikoa:
-e + o- > -o-           [Euskaltzaindia, LEFB, 1991:69]
nondik:
Barkole + ontzi > Barkolontzi
edota beste hau ere:
-e + i- > -o-            [Euskaltzaindia, LEFB, 1991:69]
nondik:
Barkole + iturria > Barkoliturria
Kontuan hartuz ze bádugu "Barkole-iturria", printzipioz espero genuké "Barkole-ontzia". Baina kabitzen dira beste deskonposizio-azalpenak ere, nola hori zein Erramun-ek planteatzen zigún gorago: "Barkol-ontzia" nondik orobat aterako zitzaigún "Barkolontzia". Hortaz, galdera dá:  
Zéin dago hobeki justifikatua? 
Eta gauza da ze "Barkol" izena edo izendapena ez da agertzen inon ere. Horrek, jakina, ez du ezeztatzen ha hipotesia ezen Munitibarko toponimo hori dator ti "Barkol-ontzi": akaso, demagun, izendapen hori Aretxabaletatik "Barkole" atera zen, eta Munitibarrera "Barkol" bihurtuta ailegatu zen, edo alderantziz, nola dioen Erramun-ek (edo bestela ere); baina ez dugu horren testigantzarik, eta bádugu testigantzá on "Barkole", halatan ze azken hipotesi hori egongo litzaké, printzipioz, justifikatuagoa. [779] [>>>]

Etiketak: ,

1 Comments:

Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Plazerrez iracurria argudio guztia. Esquerrac.

igandea, urtarrila 19, 2020 12:43:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home