larunbata, urtarrila 11, 2020

Gaurkoan tokatzen dirá txaloak

Atzoko komentario batean Gilenek ekartzen zigún atzoko bertako berri bat (Gara egunkariko berri hau) zeintan erabiltzen zén perpaus erlativo bat kin "zein" familiako galdetzaile bat. Hori, soilik hori, jada azpimarragarria da, eta ondo pozgarria: zoriondu behar dugu hóri kazetaria zein atrevitu den egitén erabilera landu aurrerazale hori, zein, bestalde, izan beharko litzake guztiz normala an euskara periodistikoa. Hauxe da berria:

Estruktura hori ez da baizik euskara hutsa (akaso esan beharko genuké euskara landu hutsa) non erabili den "zein" familiko galdetzaile plural ergativo bat ("zeintzuek") ki eratu perpaus erlativo bat (euskara hutsa), eta non, nola dioen Gilenek, aditz laguntzailea doa biluzik ("bat egin dute": euskara hutsa).

Horrela, esaldi erlativoa bihurtzen da inanbiguoa ("zeinek" hor erabiltzeak utziko liguke dudaren bat buruz bere pluraltasuna, zein, kasu horretan, dén klavea ki transmititu mezua klaruki eta ondo: erlativoa referitzen da ki bi erakunde), eta "dute" biluzi horrek eliminatzen du, hasieratik bertatik, ezein duda buruz aditz erlativoa, zein argiki izanen dén "bat egin dute". Gaurkoan tokatzen dirá txaloak. []