asteartea, martxoa 16, 2021

Zenbat-eta sintaxi jarraituagoa, orduan-eta transizio intonatibo aukeran-sotilagoak (limitean, transizioa desager liteke)

Joango gara aletzén eta, ahal den neurrian, aztertzén zure komentarioak, Bittor. Gaur, ordea, jarraitu nahiko genuke komentatzén ondorengo aipua buruz intonazioa e frantsesa (Navarro Tomás, 1944):

La unidad melódica, en francés, rara vez suele exceder de diez sílabas, a juzgar por los testimonios indicados. Sus medidas más frecuentes oscilan entre tres y cinco sílabas. [Navarro Tomás, Tercera edición, 1966:49]

Navarro Tomás-ek jarraitzen du:

Se comprende que en francés haya sido posible identificar la unidad de entonación con el grupo rítmico semántico, identificación, como ya se ha dicho, inaplicable al español. [Navarro Tomás, Tercera edición, 1966:49]

eta zér da halako "grupo rítmico-semántico" bat?

Ha sido  frecuente en el análisis de la entonación adoptar como unidad de medida el grupo rítmico-semántico, o sea la parte de discurso que tiene como unidad de medida un solo acento espiatorio y por contenido ideológico un núcleo de significación no susceptible de divisiones más pequeñas. Al tratar de aplicar este criterio al castellano se advierte que en la mayor parte de los casos el grupo rítmico-semántico y el de entonación tienen medida diferente. [Navarro Tomás, Tercera edición, 1966:38]

Hortaz, izango litzaké unitate gehien-bat semantiko bat, kin nukleo semantiko bakar bat (izen bat, edo aditz bat) zeinen inguruan kokatuko litzake azentu bat. Adibide bat:

En la frase siguiente, por ejemplo, las unidades melódicas son dos: "Por el fondo de la calle || pasaban en cuadrillas los soldados." Los grupos rítmico semánticos de esa misma frase son cinco, dos en la primera unidad y tres en la segunda: "Por el fondo - de la calle || pasaban - en cuadrillas - los soldados." [Navarro Tomás, Tercera edición, 1966:39]  

Holako multzo ritmiko-semantikoei orobat deitu zaie "hitz fonikoak". Ikus beste adibide bat (Sara Recio, Tesia, 2017:227. Klikatu gain irudia afin irakurrí hobeki):

Baina frantsesez, hitz foniko horiek izaten dirá unitate intonatiboak ere, halan-ze frantsesez izanen genituzké askoz muga intonatibo gehiago zein gaztelaniaz, nahiz estruktura sintaktikoa izán ber-bera

Gauza da ze unitate intonatibo erlatiboki-txiki horiek aisa integratu ahal dira an estruktura intonatibo zabalagoak (bestela mezua geldituko litzaké halabeharrez mikrozatitua, diskursiboki ondo mugatua) zeren euren azpiko estruktura sintaktikoa dá burulehena. Zenbat-eta sintaxi jarraituagoa (sintaktikoki-interpretatiboki-expresiboki koherenteagoa), orduan-eta transizio intonatibo aukeran-sotilagoak (limitean, transizioa desager liteke). 

Amaitzeko esán ze baita konsidera daitezke unitate informatibo-intonatibo are-txikiagoak zein hitz foniko horiek (zein definitu dirén nola "un núcleo de significación no susceptible de divisiones más pequeñas"), nola dirén informazio-unitate koherente minimoak (preposizio bat, adibidez, dá unitate informatibo bat zein erraz eta koherenteki soildu liteke intonatiboki [edota lotú intonatiboki kin aurreko multzoa ordezta kin hurrengoa], hala nahiago bada expresiboki). []