astelehena, urria 11, 2021

... oso salbuespenezko baldintzetan. [Euskararen garabideak, 2002:52] ... eta soilik salbuespen modura ... [Euskararen garabideak, 2002:68]

Atzoko sarreraren haritik, birtopatu gara kin beste sarrera bat, non mintzo ginen gain evoluzio regresiboak azpi salbuespenezko baldintzak (an gure "Euskararen garabideak", 2002:52, 68):

Salaburuk diosku an "Euskararen etxea" (2002:178):

Zuzena da funtsezko hipotesia? Zuzena da euskarak indar komunikatibo ez garatua duela, eta hizkuntza guztien garapena beti alde batera gertatu dela? Egia da ez-garatze horren kontua, hala bada, hizkuntzaren barneko zerbait dela?

..., izen handiko hizkuntzalariek aipatu izan dute –nahiz nik ez dakidan zenbaiteraino dauden zuzen- hungarierak (hurbileko hizkuntza bat aipatzeagatik), adibidez, bestelako bidea segitu izan duela bere garapen historikoan. Baina hori, egia esan, berdin zait. Badira gauza larriagoak.
[...] Pello Salaburuk aurkezten digu bilakabide (komunikatiboki regresibo) hori nola bailitzan gauzarik normalena inter eboluzio linguistikoak, eta arazorik gabe, justuki hurbileko hizkuntza bat aipatzeagatik aurkezten digu bere ustezko kontraadibidea: hungariera.

Nik, ordea, teoria aplikatuz, diot ze:
Halako jauzi komunikatiboki erregresiboa noizbait gertatu izan balitz, oso salbuespenezko baldintzetan izanen zen. [Euskararen garabideak, 2002:52]
Salaburuk bere kontraadibidea sostengatzeko aipatzen ditú izen handiko hizkuntzalariak. Ze tipiko! Rekurso retoriko hori ohikoa da inter gure hizkuntzalariak: dena omen dago jada frogatua eta erakutsia per beste batzuk zein ez dakigun nor demontre diren eta zer esan duten zehazki! Nik beti ematen ditut izen eta aipu konkretuak zeinetan sostengatu nire esanak!

Kuriosoa da, gainera, Salaburuk erakusten duen desinteresa respektu funtsezko ideia hori, izan ere, berdin ei zaio berak damaigun kontraadibide hori zuzena izan ala ez izan! (baina hori egia esan berdin zait). Hauxe da adibide ona hon arinkeria zientifikoori non instalatuta dauzkagun gure autoritate linguistiko gehienak.

Nik, jakina, oso inportantea irizten diot ki kontrastatu hungariaren referentzia hori, eta, horrexegatik, saiatu naiz egiten. Ez dut lortu baina! Zehazkiago, nire bilaketetan ez dut topatu arrastorik ere buruz ustezko eboluzio hori zein, hain naturalki eta normalki, gertatu omen zen an hungariera.

Bai, ...

... oso salbuespenezko baldintzetan. [Euskararen garabideak, 2002:52]

eta halaber genioén ("Euskararen garabideak", 2002:68):
Esan bezala hizkuntzen gainetik dagoen logika komunikatiboak aipatu desdoblatze horren aldera bultzatzen du, hots atzizki eta posposizioetatik preposizioetara, atzizki erlatiboetatik erlatibo prepositiboetara, eta soilik salbuespen modura pentsa genezake kontrako norabideko eboluzio batean, halakorik inoiz izan bada (edo izanen bada). [Euskararen garabideak, 2002:68]
Bai logika komunikatiboa da erantzulea e evoluzio natural eta normal horiek, zein ez diren izaten halere errazak, eta soilik salbuespen modura ... []

Etiketak: