astelehena, otsaila 28, 2022

Juan Garziak, aldiz, bái esaten du ze esaldi neutroak amaitu behar dira kin aditza (esaldi neutroak adibidéz textu formaletan izan beharko liraké gehien-gehienak)

Genioen herenengun nóla ...

..., akaso duda egin geinke ea Altubek esan ote zuen ze esaldia bukatu behar zen kin aditza. Ez, ez zuen esan hori, baizik hau:

Los miembros de oración no inquiridos pueden colocarse antes del inquirido, o después del verbo, o distribuídos en ambos sitios; pero nunca inmediatamente antes del verbo.  [Altube, 1929:14]

eta nola, Altuberen teorian, beti amaituko da egoten galdegai bat (zein izan ahal dá, ikusi dugunez, ezezkoa edo baiezkoa bera: "la cualidad afirmativa o negativa del verbo"), esaldiak ez dira zértan amaitu kin aditza (ikus "Altube-k ez zuen esan ze esaldia bukatu behar zen kin aditza: "Los miembros de oración no inquiridos pueden colocarse antes del inquirido, o después del verbo, o distribuídos en ambos sitios; ..." (Altube, 1929, 14)").

Baina Juan Garziak bai. Juan Garziak bái esaten du ze esaldi neutroak amaitu behar dira kin aditza (esaldi neutroak adibidéz textu formaletan izan beharko liraké gehien-gehienak). Ikus daigun ondoko aipua ti bere "Esaldiaren antolaera. Funtzio informatiboak gako" (Juan Garzia, 2015:29), non Juan Garziak erakusten digun zéin den bere ereduko ordena neutroa, zein baita derrigorrezkoa baldin esaldia neutroa izanen bada:

subjektua (abs.(erg.) [edo datiboa,]/ zirkunstantziala(k)/.../aditza

Bestela, ordena ez da izanen neutroa eta ondorioz izanen dugú galdegai markatu bat. Beraz, Juan Garziaren ereduak exigitzen dú ze aditza koka dadin an bukaera baldin esaldi neutroa izanen bada. Galdera dá: zér dio Altubek gain esaldi neutro modukoak? Bihar ekingo diogu ki puntu hori.

Etiketak: , ,