Azentuak ki diferentziatu erlatibo aurreratuak: "Orduán erránzue, nic billatzendút zaldibát duéna achsuriarén atzéquia, edo buztana." (Lizarraga, 1802)

Aipatzen genuén atzo Joakin Lizarraga, Elkanokoa, eta nóla berak ez zuen batere arazorik ki erabili "yago" konparatibo desdoblatua (pre eta postpositiboa) nola nahiago zuen:

Bai, estruktura desdoblatu hori agertzen zaigu an luma-ahoa e Joakin Lizarraga (1748-1835), nork ez zuen erakutsi batere arazorik ki erabili molde prepositiboa zein postpositiboa noiz nahiago zuen (Urteko Igande Guzietarako Prediku Laburrak):

Bistan da, "yago amore" eta "iragazvide yago" an ber parrafoa: euskara hutsa.

Textu horretan ikusi ahal dugu nóla apaiz-idazle horrek erruz erabiltzen baitzituen azentuak, zeinekin erakutsi nahi zuén, neurri batean bederen, nóla intonatu behar ziren bere esaldiak, modu horretan ere erákutsiz, ez-gutxitan, zéin estruktura sintaktiko ulertu behar zen. Ikustagun adibide bat:

Orduán erránzue, nic billatzendút zaldibát duéna achsuriarén atzéquia, edo buztana. [Lizarraga, 1802]

non, nahikoa liraké aditzetako azentuak ki ulertu ze segitu behar dugu aitzina ki irakurri parte rhematikoagoak:

Orduan erránzue, nic billatzendút zaldibat duéna achsuriaren atzequia, edo buztana.

Hor, "duéna" azentuatu horrek esanen liguke ze ari gara irakurtzen erlatibo aurreratu bat, esanen liguke norántza jarraitu behar dugun bilátzen informazio finagoa, informatiboki relevanteagoa, rhematikoagoa. Bai, azentua izan ahal da oso interesgarria ki lagundu ondo ulertzen perpaus erlatibo aurreratuak.

Oharra: Orobat idatz geinke goragoko erlatibo hori erábiliz "ze" erlatibo murriztailea:

Orduan erránzue, nic billatzendút zaldibat ze dún achsuriaren atzequia, edo buztana.

Azken kasu honetan, azentua ez da hain lagungarria nola goragokoan, non iruditzen zaigú beharrezkoa.