asteazkena, maiatza 03, 2023

"∅ - e - i - la - n > ∅ - e - i - ra - n > iran" versus "z(u) - e - i - la - n > z(u) - e - i - ra - n > ziran"

Genioén herenegun:

Eta jarraiki orainaldiko ildo beralehenaldiko pluralak ere derivatuko lirake ti ber "la/ra" erroa:

  • *e - i - la - n > *e - i - ra - n

halatan non 1. eta 2. persona plural regularrak izanen zirén:

  • g(u) - e - i - la - n > g(u) - e - i - ra - n > giran (lehenaldiko 1. persona plurala)
  • z(u) - e - i - la - n > z(u) - e - i - ra - n > ziran (lehenaldiko 2. persona plurala)

Horrela, garai zahar hartan, "ziran" adizkia izanen zén regularki 2. persona plurala ("zu ziran") eta ez, gaur lez, 3. persona plurala ("haiek ziran"), antzera nola "giran" izanen zén 1. persona plurala ("gu giran").

Hortaz, zéin izanen zen 3. persona plural zaharra?zér dela-ta aldatu zén? nóla sortu zirén lehenaldiko 1. eta 2. persona berriak? 

Ba, erantzunez ki lehenengo galdera, gure analisian 3. persona plural regular zaharra izanen zén hau:
  •  e - i - la - n >  - e - i - ra - n > iran (lehenaldiko 3. persona plurala)
eta ez "ziran", zein, nola genioén, hasieran izanen zén 2. persona plurala.