asteazkena, uztaila 10, 2024

Eta atzokoaren versio neutroa: "Patxìk edan dù esnéa." (aúrka "Patxìk edan dù ESNÉA" enfatikoa)

Atzokoan berridazten genuén (erabiliz beste notazio bat) Euskaltzaindia-k emandako adibide hau:

..., non "esnéa" dén galdegaia (kin azentu hanpatua, ez-neutroa):

Patxík edan dú esnéa [Euskaltzaindia, 2011:50]

eta, nahizta oinarrian ados gauden, berridatzi nahi genuké esaldi hori ezbérdinduz artén azentu hanpatua (zein ez den soilik "main estress", baizik ere, nolabait esán, "main stress" hanpatu bat, enfatiko bihurtua) eta beste azentu/intonazio sekundarioak zein ez diren heltzen ki ber intensitatea zein azentu hanpatua. Honela adieraziko genuke erábiliz goragoko ber notazioa (letra larriek adierazten duté enfasi berezia):

Patxìk edan dù ESNÉA. (enfatikoa)

non, goragokoan lez, dauzkagún bi azentu/intonazio progresibo (graveak, `), eta soilik azentu printzipal bat, kasu honetan hanpatua (akutua, ´), gero amaitzeko behera erámanez intonazioa (.). 

Idatziz, nahikoa litzaké:

Patxik edan dú esnea.

non azentu horrek ez du adierazten esaldiko "main stress", baizik soilik ze aurrera jarraitu behar da ki irákurri informazio rhematikoagoa zein aditza bera. Sinplea eta argia.

eta gaurkoan eman nahi genuke atzoko esaldi horren versio neutroa, zein soilik ezberdintzen dén an intensitatea on azentua, zein orain izanen litzakén gutxio indartsua, ez-hanpatua, neutroa, nahiz izán halere esaldiko azentu printzipala, zeren bietan (enfatikoa eta neutroa) izanen litzaké "main stress". Honela geldituko litzaké an gure notazio hau:

Patxìk edan dù esnéa. (neutroa)
zein idatzian agertuko litzaké berdin nola atzoko hanpatua:

Patxik edan dú esnea.
eta non, atzokoan bezala, azentu horrek ez duen adierazten esaldiko "main stress", baizik soilik ze aurrerantza jarraituz irákurriko dá informazio rhematikoagoa zein aditza bera. [2415] [>>>]