Euskarazko esaldietan xehetasunak garestiago (eta gutxiago)

Egun hauetan nire eskuetara iritsi da liburuá titulatzen "EiTB 1982-2007 Hegaldi-kronika", idatzia ganik Jose Mari Otermin eta Jose Ramon Diez Unzueta, eta argitaratua tu ospatu EITB-ren 25. urteurrena. Era berean, ailegatu zait liburu horren gaztelaniazko versioa, zein ez litzakeen itzulpen huts bat, baizik laburpen moduko bat (paragrafo osoak falta dira respektu euskarazkoa), edo akaso moldapen bat, eta zeinen izenburua dan: Crónica de vuelo EiTB 1982-2007.

Kontua da ze, euskarazko testuan (lujozko edizioan, ustezko originalean) hauxe irakurtzen ahal dugu:

Gutxi ziren abentura honi ekiteko baliabideak: herrialdeak bere baliabide propioak izateko zeukan ilusioa, proiektu hura, oztopoak oztopo, ongi burutzeko politikarien gaitasuna, prestakuntza-aldian zeuden profesional gutxi batzuen motibazioa, etab. Erronka horri aurre egiteko, Lope de Agirre baino ameslariagoa izan beharra zegoen.

EiTBren iraganari begiratzeko aukera izan dugunez, eta abiapuntua zein izan zen ikusita, ibilbidea kalifikatzeko terminorik egokienak ausardia, marka, ilusioa eta balentria ditugu.[6. or.]

bitartean-ze gaztelaniazko versio ustez laburtuan (non, diogunez, paragrafo osoak falta dira respektu euskarazkoa), irakurko dugu hurrengo textu askoz matizatuagoa:

En fin, una aventura sin más elementos en el zurrón que la ilusión de un pueblo de disponer de sus medios propios, y la capacidad de unos políticos de llevar a buen puerto -contra viento y marea- aquel proyecto, gracias a la motivación de un pequeño grupo de profesionales en período de formación en la ciudad hanseática de Hamburgo. A la vista está, era necesario ser más conquistador que Lope de Aguirre en la aventura de El Dorado para afrontar aquella empresa.

Ahora que hemos tenido la oportunidad de mirar el pasado de EiTB y viendo cuál fue su punto de partida, los términos más adecuados para calificar su andadura son una combinación de osadía y gesta, ilusión y proeza.[7. or.]

Eta gauza da ze ustezko laburpenak ematen dú jatorrizkoa: hain nabarmenak dira diferentziak arten goiko ustezko original pobre hori eta beheko ustezko itzulpen askoz ere matizatuagoa, ezen kasik sobran daude hitzak. Adibide baterako, fijatuko gara an gaztelaniazko textu laburtuaren esaldi labur hau, zein euskarazko textu ustez-osoagoan dan agertzen are laburrago:

A la vista está, era necesario ser más conquistador que Lope de Aguirre en la aventura de El Dorado para afrontar aquella empresa.

versus

Erronka horri aurre egiteko, Lope de Agirre baino ameslariagoa izan beharra zegoen.

Ematen du ze hor itzulpena dá egin ez tikan euskara, baizik tu euskara. Eta nola euskarazko esaldian komunikatiboki garestiago ateratzen ziran xehetasunak, zér egin da? ba, esan dá beste zerbait. Zenbatetan ez ote den gertatzen euskaraz halakorik? Hots: gaztelaniaz esango litzakeen hori ez dela euskaraz esaten, zeren garestiago ateratzen baita. Eta gauza da ze normalean ez gara horretaz konturatuko! Nik uste hori guztia oso-oso larria dela.

Euskarazko liburuaren edizioa lujozkoa da; gaztelaniazkoa, berriz, askoz normalagoa, baina, bistan da, lujozko edizioekin ez da barrukoa konpontzen. [126] [⇶]