"lein-ze..." (2 silaba) versus "lehenago ezik..." (6 silaba)

Azken sarreran aipatzen genuen Gilen-ek emandako adibide bat non agertzen zén "lein" hitza ki esan "lehen". Eta gauza da ze halako aldaera formalak izan daitezké ondo interesgarriak afin adierazi adiera (erabilera) sintaktiko espezifikoak.

Adibidez, "lein-ze" erabil liteke espezifikoki ki egin konparazioak:

lein ezik... = lein-ze...

non, ageri denez, "lein" hori ez den baizik "lehen" laburtu bat (silaba bat gutxiago), eta non "ze" hori ez den baizik bat-forma laburtu ti "ezik" (beste silaba bat gutxiago), halatan ze "lein-ze" horrek ematen digú bi silabako konparatibo espezifiko eta matizatu bat.

Izan ere, gauza ona da (eta ez gutxitan erabakiorra an erabilera) ezen nexu sintaktikoak izan daitezén arinak, eta ez astunak. Nexu sintaktikoak erruz erabiltzen dira, etengabe ere, eta baldin astunak, bihurtu daitezke nola hesiak zek oztopatu fluitu diskursiboa. Ez da berdin aukeratzea: "lehenago ezik..." (6 silaba) edo "lein-ze" (2 silaba): bigarrena (laburragoa, arinagoa) izan beharko litzaké forma orokorragoa, bitartean ze lehenengoa (luzeagoa) geldi liteke tzat erabilera askoz-askoz-askoz enfatikoagok, non akaso oso-oso-oso bereziki azpimarratu nahi dugun konparatiboa (akaso silabaz silaba ahoskatua). 

Agerikoa (estatistikoki aisa konprobagarria) da nóla, munduko hizkuntzetan zehar, nexu sintaktiko erabilienak ondo laburrak izaten diren, gehienetan monosilabikoak. Gauza da ze maizatasunak higatu egiten ditu halako hitzak, eta utzi behar zaie bilatzen euren versio arin funtzionalena. Nola genioen hemen, beharrezko baliabide burulehenak ezin dira izan edozein, bereziki noiz maiz erabiliko diren. Formak baldintzatzen dú funtzio posiblea, baldintzatzen dú funtzionalitatea. [404] [>>>]