Hain bertan nola ondo ahaztuak, gutxi preziatuak, eta gutxiago landuak, nahiz izan harribitxiak

Aurreko sarreran Txopi-k zioskun ze, euskal baratze sintaktikoan, behar dira landatu eta gero landu edonongo fruitu eta produktuak afin izan dadin hain sintaktikoki efiziente eta, azken buruan, hain komunikatiboki eraginkor nola beste edozein baratza zein dén aukeran. Gogoratu behar dugu ze ari gara burúz komunikazio artikulatu, fin eta potentea, zein dén, bistan denez, zerbait zein landu behar dén ondo.

Hortaz, azpimarratu nahi nuke ze, euskal baratzean bertan, bádaude jada, eskura, hainbat fruitu, produktu eta teknika, hainbat baliabide (akaso morfologian ezkutaturik, baina hortxe), estruktura eta mekanismo morfosintaktiko, zeinekin, eta behinda ondo landurik, euskal baratzea heldu liteke ki kotak on efizientzia eta eraginkortasun sintaktikoa aisa konparagarriak kin beste edozein hizkuntza sintaktikoki aurreratu zein mintzo den an mundua.

Gilen-ek (azkenaurreko sarreran) eskaintzen digú ondorengo adibide ederra, zein, jakina, eskertu nahi genioke, berdin nola Txopiri bere gogoeta:     

Aroztegian butz egin zak lein ezik burña aŕ. [A EY III, 174]

Hortxe bertan, adibidez, daukagu euskal baratzeko fruitu eder bat: "ezik..." konparatiboa, zein den produktua ti "ez + partitiboa", zein noizbait hasiko zen erabiltzen postpositiboki, eta zein, euskal baratzeko txoko batzuetan, joan zen evoluzionatzen eta zabaltzen ki erabilera prepositiboak ere (nola edo hala erlazionatuak), zeinen artean aurkitzen dugu goragoko konparatibo burulehena: "lein ezik...+ aditz-erroa".

Gilen-en adibide horretan biltzen da euskal baratzearen potentzialitatea, potentzialitate itzela, arrén joan eraikitzen baliabide eta estruktura gerota burulehenagoak eta arinagoak arartez material eta mekanismo morfosintaktiko propialak. Hortxe bertan daude, askotan esku-eskura, oinarrizko materialak eta oinarrizko mekaniskoak, hain bertan nola ondo ahaztuak, gutxi preziatuak, eta gutxiago landuak, nahiz zinez izán harribitxiak. [403] [>>>]