Baliabide funtzionalak gradualki

Euskarak behar ditu baliabideak ki ahalbidetu sintaxi burulehen potente eta efektiboa (gero bakoitzak erabil ditzala a-baliabideak zein nahiago). Euskal Herritik agerikoa da, guztiz evidentea, eze hizkuntza burulehenak nola inglesa (edo frantsesa) dirá askoz ere funtzionalago ze hizkuntza buruazkenak nola japonesa (edo euskara buruazken estandarra).

Pare bat urte daramatzat japonesa ikasten eta, ia egunero entzuten ditudalarik adibidez irrati japonesak, ia egunero ere harritzen naiz gehitxoago kin izugarrizko falta e-fluitate expresiboa e-hiztun japoniar tipikoak noiz ez duten irakurtzen (asko-askotan egiten dituzte etenak, modu guztietakoak, errepikapenak...), hala nola kin euren izugarrizko falta e-expresibitatea noiz irakurtzen duten (gero, entzuten dituzu inglesez eta beste batzuk dira komunikatiboki). Eta arrazoia ez da hizkuntza japoniarra artifiziala denik, baizik hizkuntza japoniarra buruazkena dena, buruazken zurruna, are zurrunago ze euskara buruazken estandarra, inkluso askoz zurrunagoa ere.

Zenbat eta zenbat hobeto biziko lirateke komunikatiboki japoniarrak baldin hasiko balira gradualki garatzen baliabide burulehenak! Hainbesteraino non ez den dudarik eze noiz edo noiz hasi beharko direla egiten bide hori (akaso milurteko bat beharko da evidentzia linguistiko hauek euren bidea egin dezaten, baina noizbaiten oso argi egonen dira gauza hauek). Edonola ere, bide hori ez da erraza, eta ikusitakoak ikusita, esango nuke ondo zaila dela, izanik ere zentzuzko bide bakarra.

Gainera esan behar da ze beharrezko baliabide burulehen horiek ezin dira izan edozein, eta ezin dira inplementatu edonola. Halako sintaxi burulehen eraginkor bat ezin da inplementatu mediante baliabide burulehen motelak, kaskarrak edo astunak ze ez duten ondo betetzen euren funtzio diskursibo fluizante eta askatzailea. Ez horixe. Aurkitu behar dira baliabide egokiak, funtzionalak, euren funtzio diskursiboa ondo betetzen dutenak.

Behin aurkitutakoan, eta gorago nioenez, baliabide horiek ezin dira denak ere inplementatu kolpez eta batera. Ez, inplementatu beharko dira gradualki, prozesu batean, non zorioneko hiztun erabiltzailea joango den moldatzen ki aukera burulehen berri horiek pausuz pausu, halatan ze, behin lehenengo pausua eginda, bigarren pausua askoz errazagoa izanen baita, zeren existitzen dira efektu sinergiko-osagarriak arten baliabide burulehen guztiak.

Lehenengo pausu batean, saiatu gintezke normalizatzen erabilera e-baliabide prepositibo guztiak zein erabili diren noizbait, behin bada ere, eta edozein kontextutan delarik ere. Hor sartuko lirake, jakina, "zein" familiako erlatiboak, baina baitare "(e)ze" erlatiboa, edota "noiz", "nor", "afin", "aurka", "gain" edota "bitartean-eta" besteak beste, eta euren derivatu hurbilak nola "bitartean-ze", "bitarten" edo "arten A eta B". Ez da dudarik eze, hasteko, baliabide sorta horrek eginen zuen lan ederra.

Eta behin lehenengo pausu hori emanda, hurrengo pausuak lirake ondo errazagoak. [⇶]