osteguna, abendua 15, 2022

'neskato' vs 'mutiko': non akaso inguru fonikoak erabakiko zuén '-t-' ala '-k-' ('-to' ala '-ko')

Azpimarratzen genuén atzo nóla Pharies (2002) gogoratzen zuén ondorengo observazioa on González Ollé (1962):

Irakurtzen dugu an David Pharies-en "Diccionario  etimológico  de los  sufijos  españoles" (2002), aipatuz González Ollé (1962), nóla gaztelanian, XV. mendetik atzera...

..., sólo '-ico' es compatible con las bases terminadas en '-t-'. (...) ..., esta restricción no se abandona completamente haste el siglo XIX, ... [Pharies gain González Ollé, 2002:307]

eta amaieran genioén ze:

Akaso, antzeko restrikzio moduko bat funtzionatzen zén an akitaniera (eta an euskara) noiz aukeratzen artén "-ko" edo "-to" diminutiboak. Esan nahi baita ze, nola esan dugun beste nonbaiten, akaso sufijo-aukera hori neurri handi batean zor zaión ki inguru fonikoa.

Esan nahi baita ze, garai zaharretan, akaso noiz azkenaurreko silaban aurkitzen zén "-k-" soinua, existitzen zen joera bat ki emán bukaeran "-t-" soinu diminutiboa, nola an "neskato", eta noiz azkenaurreko silaban existitzen zén "-t-" soinua, alderantzizko joera gertatzen zen, emanez errazago "-k-" an bukaera diminutiboa, nola an "mutiko".

Halako joera batek (zein akaso neurri batean pasatu zén ki gaztelania zaharra, agian via romantze nafar-aragoiarra) erakutsiko luke berriro nóla "-k-" eta "-t-" soinu horiek, neurri batean bederen, erabakiko zirén zatio arrazoi fonikoak. [1840] [>>>]

Etiketak: ,

1 Comments:

Blogger Josu Lavin said...

Ez ahanz -ño atzizquia. Feminino ussaina duqueena, -tto-c masculinoa duqueen beçala.
Erka TOca eta NOca direlacoequin.

osteguna, abendua 15, 2022 8:40:00 AM  

Argitaratu iruzkina

<< Home