larunbata, iraila 09, 2023

Aditz-morfologia objetu-pluralik ez bada, OVS forma zaharrak desanbiguatu dirá soilik bidéz "-n-" desanbiguatzaile tipikoa an 1. eta 2. personak (3. personak anbivalenteak dira)

Genioén atzo ze...

..., pluralitatea ez  bada islatzen an adizki trinkoak, SOV formetan ez ziren agertuko goragoko adizki objetu-pluralak:

  • nik ha/hárek n-e-kar-ren
  • hik ha/hárek h-e-kar-ren
  • harek (singularra) ha/hárek e-kar-ren
  • guk ha/hárek g-e-kar-ren
  • zuk ha/hárek z-e-kar-ren
  • hárek (plurala) ha/hárek e-kar-ren
geldituz soilik forma objetu-singularrak.

eta amaitzen genuén:

Eta, nolákoak izan beharko liraké OVS moduko formak an hizkera horiek?
Horretaz, gogora gaitezen ze, Eibarko hizkeran, OVS moduko formak  zirén hauek (kin pluralitatea morfologizatua) (ikus an herenegungo sarrera):

  • harek ni n-e-n-kar-ren
  • harek hi h-e-n-kar-ren
  • harek ha e-kar-ren
  • harek gu g-e-n-kar-z-en
  • harek zu z-e-n-kar-z-en
  • harek hárek e-kar-z-en

Hortaz, pluralitatea ez bada explizituki islatzen an aditz trinkoak, objetu pluraleko "-z-" horiek desagertu beharko lirake an hizkera horiek (adibidez, an Aretxabaleta, Eskoriatza edo Leintz Gatzaga), geldituz honela:

  • harek ni n-e-n-kar-ren
  • harek hi h-e-n-kar-ren
  • harek ha e-kar-ren
  • harek gu g-e-n-kar-en
  • harek zu z-e-n-kar-en
  • harek hárek e-kar-en
Ez dugu aurkitu hizkera horietako paradigma hori explizituki emana, baina gure analisian hala beharko: kin "-n-" desanbiguatzailea an 1. eta 2. persona guztiak (3. personak anbivalenteak lirake), eta gabé morfologia objetu-plurala. [>>>]

Etiketak: