1) OVS, 2) SOV reinterpretazioa, eta 3) "z-" prefijoa garatu ahal da an 3. personak, sórtuz ajuste orokor bat
Ezberdintzen genituén hemen hiru fase nagusi an garapena e gaurko adizkiak:
Abiapuntu ezberdinak har daitezke ki azaldu nóla agertu ziren adizki horiek. Gehienetan, egonen zirén 3 fase nagusi:
- OVS fasea
- SOV reinterpretazioa
- "z-" prefijoa garatu ahal da an 3. personak, sórtuz ajuste orokor bat
Gainera kontuan hartu behar da ze hizkera ezberdinetan gerta zitezkén bilakaera ezberdin samarrak, nahiz finean denak ere aski antzekoak.
Atzo gogoratzen genuén Bolibarko bilakaera, non ez den gertatu goragoko 3. fasea. Orain, justuki 3. fase hori ilustratzeko, sakonkiago aztertuko dugú Eibarko hizkera, zeintan 3. fase hori ("z-" prefijoa garatzea an 3. personak) gertatzen ari da justuki orain. Gogora daigun sarrera hau:
Eta Eibarko aditzean jarraiturik, "ekarri" aditzean ere inplementatzen ari da soluzio alternatibo bat ki:
- zuk ha zekarren → zenkarren → zenekarren (finean batua)
zein den:
nola ikusi ahal dugun an ondorengo taula (orobat aterea ti "Eibarko aditza", 1998):
- zuk ha zekarren → zenkarren → zenkarzun
erakutsiz berriro nóla soluzioak izan ahal dirén diferenteak, denak ere inplementatuak bidéz analogia kin beste adizki batzuk ja existenteak náhin konpondu anbiguetate-arazo ezberdinak zein joan diren sortzen an garapena te hizkuntza, eta denak ere erábiliz hizkuntzaren barneko mekanismo sortzaileak). Zentzu horretan denak ere, berdin onak.
Gaurko sarreran azpimarratu nahi dugu ze, hasiera batean, OVS fasean, genuké:
- harek ni n-e-kar-ren
- harek hi h-e-kar-ren
- harek ha e-kar-ren
- harek gu g-e-kar-ren
- harek zu z-e-kar-ren
- harek hárek e-kar-ren
non:
- harek ha e-kar-ren
eta
- harek hárek e-kar-ren
berdinak diren (ez da morfologizatu pluralitatea). Ez oso gerora (gure ustez OVS fasea ez zen izanen luzea), etorriko litzaké SOV fasea, non reinterpretazio bat gertatuko zén an iraganeko adizkiak (orainaldian ez zen gertatu halako reinterpretaziorik, akaso gáiti euren maiztasu-erabilera askoz handiagoa), oinarritua an anbivalentzia e 3. personak (zein berdin interpreta daitezke nola OVS edo SOV), halan ze:
- nik ha n-e-kar-ren
- hik ha h-e-kar-ren
- harek (singularra) ha e-kar-ren
- guk ha g-e-kar-ren
- zuk ha z-e-kar-ren
- hárek (plurala) ha e-kar-ren
non:
- harek (singularra) ha e-kar-ren
eta
- hárek (plurala) ha e-kar-rren
0 Comments:
Argitaratu iruzkina
<< Home