asteartea, urria 30, 2018

Diskursoa arintzeko bide guztiz nagusia dirá estruktura burulehenak

Sarrera honetan genuen argudiatzen nóla hitz luzeak izaten dirén bereziki oztopagarriak an sintaxi buruazkenak, non estuasun sintaktikoek ez duten ondo ametitzen silaba-kopuru handiak aurré euren gako sintaktiko-interpretatiboak, zein, izanki pospositiboak, aurkituko dirén justuki an bukaera e-multzo sintetiko potentzialki luzeak (zein praktikan ezin izanen diren izan luzeak).

Justuki horregatik, estruktura burulehenak izanen dirá erraminta guztiz eraginkorrena afin, aparte irekí eta potentziatú diskursoa, erlajatú estuasun sintaktiko pospositibo horiek eta, horrela, jaitsí presioa e-hitz luzeak gain praktika diskursiboa:
afin [... ... ...] egin dezagunafin egin [... ... ...]
Bestalde, eta osagarriki, ondo egonen da erabiltzea edozein aukera ki laburtu luzera e-multzo sintetikoak, ahal delarik erabilíz hitz laburragoak, laburtuak edo kontraituak. Hortaz:
  • Laburragoa dá "radiografia" respektu "erradiografia".
  • Laburtutako hitza dá "zine" respektu "zinematografo". 
  • Kontrakzio bat dá "abagune" respektu "abadagune", edo "abaune" respektu "abagune".
Orotariko Euskal Hiztegian aurkitu ahal dugú katalogo ederra e-forma lexikal kontraituak, nondik laburrenak beharko lirake baloratu.

Gainera, hizketan, saiatu beharko ginaké fonetikoki errazten gure jarioa, ez soilik hizketa kasualean, baizik formalean ere (hor beste neurri batean, baina hor ere bai, salbuespenak salbuespen), erabiliz "ohiko" kontrazio eta errazpideak, zein datozen ki koipeztatu diskursoa (adibidez, arinduz ohiko "g", "r" edo "d" intervokalikoak). Eta, halako zenbait kontrazio edo errazpide ere idatzira pasa litezke:
daitekeen → daiteken
Edonola ere, ez gaitezen ahaztu ze diskursoa arintzeko bide guztiz nagusia dirá estruktura burulehenak. []

Etiketak: , ,