igandea, azaroa 04, 2018

Euskara batua vs euskara (batu) estandarra

Atzoko sarreran jasotzen genuen nóla Koldo Zuazok zioen ze, oinarrian, euskara batua ez dá baizik versio osotu bat ti euskara zein den mintzo an Gipuzkoako Beterria, zeinda, bistan denez, dén auskararen dialekto bat, eta zein, esan gebe doa, izanen den berdin dialektala nola den beste edozein dialekto. Hortaz, zergátik egozten zaio etengabe ki euskara batua artifiziala izatea? Zein da zehazki arazoá?

Galdera horri erantzuteko xedez, hasiko ginaké desberdintzen euskara batua eta euskara (batu) estandarra, zein normalean sinonimotzat hartzen diren (guk ere hala egiten dugu askotan), baina zein, batzuetan eta helburuaren arabera, ezberdindu ahal diren, nola adibidez eginen baitugu orain.

Hortaz, euskara batua litzaké euskará eze betetzen ditu arauak on Euskaltzaindia, zein ez diren hainbeste nola uste izaten den, eta zein, gehien bat referitzen diren ki ortografia eta aditzak, nola zioen berriki Irene Arrarats-ek (ikus sarrera hau):
Aurreiritziak aurreiritzi, euskalki guztietako hitz, esamolde eta joskera guztiak estandarraren parte dira, batuak ortografiaren eta aditz-paradigmen bitartez markaturiko jokalekuaren barrenean. [Irene Arrarats, Berria, 2018-9-15]
Euskara (batu) estandarra, aldiz, izanen litzake euskará zein egin den estandarra, normala an gure kazetaritza, testugintza eta literatura, esan nahi baita hóri euskara eze, arrazoi bategatik edo bestegatik,  nagusiki erabiltzen den.

Finean, ekinaren ekinez, eguneroko batu estandar nagusi hori perzibitzen da nola balitz batua, baina batua ez da hori, edo hobeto, ez da soilik hori, eta bestalde, askoz gehiago behar luke. [382] [>>>]

Etiketak: , ,