larunbata, abendua 15, 2018

"lein" dator ti "lehen" nola "zein" datorren ti "zeren"

Aurreko sarreran genioen nóla "lein" hitza (1 silaba) dén derivatzen ti "lehen" (2 silaba), eta nóla halako aldaera laburtuak izan ahal dirén bereziki egokiak (eta are beharrezkoak) ki sortu nexu sintaktiko espezifiko, arin eta funtzionalak.

Munduan zehar, bestalde, ez da batere arraroa ze koexisitu daitezen hitzen forma higatuagoak eta euren kide gutxiago higatuak an erabilera sintaktiko (edo morfologiko) ezberdinak.

Euskaran, konsidera dezagun "zein" galdetzailea, zein gerora bihurtuko baitzen "zein" erlatiboa ere. Gauza da ze, hain justu "zein" galdetzaile eta erlatibo hori ez da baizik "zeren" higatu bat, nola konproba dezakegu konsultatuz gure hiztegi referentziala:
zein: Etim. De "ze(r)en", en composición "zen-" (cf. zenbat, etc.). [Orotariko Euskal Hiztegia]
Hots, "zein" forma guztiz normalizatua sortu dá segituz ber bide fonologikoa nola "lein". Esan nahi baita ze, "lein" dator ti "lehen" nola "zein" datorren ti "zeren". [404] [>>>]  

Etiketak: , ,